Το μάνγκο είναι ένα φρούτο με πολλές ευεργετικές ιδιότητες, βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά. Είναι από τα πιο νόστιμα και εκλεκτά τροπικά φρούτα και διάφορες ποικιλίες καλλιεργούνται στους Τροπικούς, από την Καραϊβική μέχρι την Αφρική, τη Νοτιοανατολική Ασία, την Αυστραλία και την Ινδία. Το μάνγκο έχει την επιστημονική ονομασία Mangifera Indica και ανήκει στην οικογένεια Anacardiaceae, η οποία περιλαμβάνει επίσης πολλά είδη τροπικών δέντρων-καρποφόρων, όπως κάσιους, φιστίκι κλπ.. Αν και υπάρχουν σε πολλά διαφορετικά σχήματα, μεγέθη και χρώματα, τα μάνγκο είναι συνήθως καμπυλωτά, στενόμακρα, με πράσινη, ροζέ-χρυσή ή κόκκινη φλούδα και σάρκα πολύ αρωματική σε έντονο πορτοκαλί χρώμα, η οποία περικλείει ένα πολύ μεγάλο, τριχωτό, επίπεδο κουκούτσι που δεν τρώγεται. Η πολύ μαλακή σάρκα τους είναι πάντα ζουμερή και γλυκιά, αν και μερικές φορές είναι λίγο στυφή. Ορισμένα μάνγκο έχουν ινώδη σάρκα, ενώ άλλα είναι ζουμερά και βουτυράτα. Κάποιες ποικιλίες λένε ότι έχουν γεύση μέντας, λεμονιού, μπανάνας ή ανανά, αλλά στην πραγματικότητα έχουν τη δική τους ξεχωριστή γεύση που δεν έχει σχέση με κανένα άλλο φρούτο.
Ιστορία του μάνγκο
Η ιστορία του μάνγκο μας γυρίζει 6.000 χρόνια πίσω και είναι στενά συνδεδεμένη με τον ινδουισμό. Το δέντρο πιστεύεται ότι κατάγεται από τις χαμηλές πεδιάδες των Ιμαλαΐων της ινδικής υποηπείρου. Λένε ότι ο Βούδας εμφανίστηκε στη σκιά των δέντρων μιας φυτείας μάνγκο. Τα μάνγκο φυτρώνουν στη Μαλαισία και την Ινδία και αποτελούν μέρος της κουλτούρας και των θρύλων των λαών αυτών. Το όνομά τους προέρχεται από το man-key («φρούτο του δέντρου»). Το 19o αιώνα, το φρούτο μεταφέρθηκε από εμπόρους στις Δυτικές Ινδίες, την Αφρική και τη Νότια Αμερική.
Ποικιλίες μάνγκο
Υπάρχουν πάνω από 2.500 ποικιλίες μάνγκο . Τα μάνγκο είναι στρογγυλά, οβάλ, με σχήμα καρδιάς ή νεφρού και ζυγίζουν από150 - 675 γρ.
Όλα τα μάνγκο είναι πράσινα όταν είναι άγουρα, αλλά ορισμένα παραμένουν πράσινα και όταν ωριμάζουν. Άλλα, πάλι, γίνονται χρυσά ή κατακόκκινα, ή καταλήγουν σε ένα συνδυασμό όλων αυτών των χρωμάτων.
Από τις πιο δημοφιλείς ποικιλίες είναι τα Alphonso ή τα Alphonsine από την Ινδία , τα οποία έχουν μαλακή, βουτυράτη σάρκα και μεθυστική, γλυκιά γεύση. Οι ποικιλίες της Δ. Ινδίας περιλαμβάνουν τα μικρά julie και τα στρογγυλά, ζουμερά Bombay. Οι καλλιεργήσιμες ποικιλίες, όπως τα Parvin, τα Kent και τα Tommy Atkins, έχουν πιο λεπτή φλούδα και λιγότερες ίνες. Η ποικιλία Ruby από την Γκάμπια έχει εξαιρετική γεύση αλλά πολλές ίνες. Για να φάτε ένα μάνγκο, πιέστε το απαλά ανάμεσα στα χέρια σας, τρυπήστε τη φλούδα και ρουφήξτε το χυμό του.
Μάνγκο θρεπτικά συστατικά
Τα ώριμα μάνγκο είναι πλούσια σε βιταμίνες Α και C και αποτελούν πηγή Βήτα-καροτίνης. Το μάνγκο παρέχει περίπου 59 θερμίδες ανά 100 γρ.
Οφέλη για την υγεία
Τα μάνγκο είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνες, μέταλλα, πολυφαινόλες, φλαβονοειδή και αντιοξειδωτικά. - Σύμφωνα με την νέα ερευνητική μελέτη, έχει βρεθεί ότι ο καρπός του μάνγκο προστατεύει από καρκίνο του παχέος εντέρου, του μαστού, της λευχαιμίας και του προστάτη. Αρκετές είναι μελέτες που αναφέρουν ότι οι πολυφαινολικές αντιοξειδωτικές ενώσεις που περιέχονται στο μάνγκο παρέχουν προστασία έναντι των καρκίνων του μαστού και του παχέος εντέρου.
- Το μάνγκο είναι μια εξαιρετική πηγή βιταμίνης Α και φλαβονοειδών όπως η βήτα-καροτίνη, άλφα-καροτίνη, καθώς και β-κρυπτοξανθίνη. Τα 100 γρ. φρέσκου μάνγκο παρέχουν 765 IU ή 25% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης σε βιταμίνη Α. Οι συγκεκριμένες αυτές ενώσεις είναι γνωστό ότι διαθέτουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες και είναι απαραίτητες για την όραση. Η βιταμίνη Α είναι επίσης απαραίτητη για τη διατήρηση υγιούς δέρματος. Η κατανάλωση φρούτων που είναι πλούσια σε καροτίνες είναι γνωστό ότι προστατεύουν από το καρκίνο του πνεύμονα και της στοματικής κοιλότητας.
- Μάνγκο και διαβήτης: Μελέτες έχουν δείξει ότι οι διαβητικοί τύπου 1 που καταναλώνουν τροφές υψηλές σε φυτικές ίνες έχουν χαμηλότερα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, ενώ οι διαβητικοί τύπου 2 μπορούν να έχουν βελτιωμένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, λιπιδίων και ινσουλίνης. Ένα φλιτζάνι μάνγκο παρέχει περίπου 3 γραμμάρια φυτικών ινών. Το μάνγκο έχει γλυκαιμικό δείκτη 51.
- Το μάνγκο είναι επιπλέον μια καλή πηγή καλίου. Τα 100 γρ. μάνγκο παρέχει 156 mg καλίου, και μόνο 2 mg νατρίου. Το κάλιο είναι ένα σημαντικό συστατικό των κυτταρικών και των σωματικών υγρών, το οποίο βοηθά στον έλεγχο του καρδιακού ρυθμού και της πίεσης του αίματος.
- Το μάνγκο είναι επίσης μια πολύ καλή πηγή βιταμίνης B6 (πυριδοξίνη), βιταμίνης C και βιταμίνης Ε. Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε βιταμίνη C βοηθά το σώμα να αναπτύξει αντίσταση κατά των μολυσματικών παραγόντων και προστατεύει τον οργανισμό από τις ελεύθερες ρίζες. Η βιταμίνη Β6 ή πυριδοξίνη απαιτείται για την παραγωγή ορμονών GABA (νευροδιαβιβαστής αμινοξέων) στον εγκέφαλο. Ελέγχει επίσης τα επίπεδα ομοκυστεΐνης στο αίμα, η οποία μπορεί διαφορετικά να είναι επιβλαβής για τα αιμοφόρα αγγεία με αποτέλεσμα τη νόσο της στεφανιαίας αρτηρίας (που ονομάζεται επίσης CAD), και το εγκεφαλικό επεισόδιο.
- Επιπλέον, το μάνγκο παρέχει μέτριες ποσότητες χαλκού. Ο χαλκός είναι ένας συμπαράγοντας για πολλά ζωτικά ένζυμα (οξειδάση του κυτοχρώματος-C και υπεροξείδιο της δισμουτάσης). Ο χαλκός απαιτείται επίσης για την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Επιλογή, Συντήρηση, Χρήση
Πως διαλέγω καλό μάνγκο
Το χρώμα δεν είναι πάντα ενδεικτικό της ωρίμασης των μάνγκο. Ορισμένα παραμένουν πράσινα ακόμα και όταν ωριμάσουν. Αγοράστε μάνγκο χωρίς χτυπήματα και σημάδια στη φλούδα, γιατί αυτό σημαίνει ότι το φρούτο είναι παραγινωμένο. Ο πιο σίγουρος τρόπος να τσεκάρετε τα μάνγκο είναι το άρωμά τους, που πρέπει να είναι ιδιαίτερα έντονο. Το φρούτο πρέπει να υποχωρεί ελαφρώς όταν το πιέζετε.
Πως να το συντηρείτε
Τα μάνγκο ωριμάζουν και στο σπίτι αν τα φυλάξετε σε ζεστό μέρος. Για να επιταχύνετε την ωρίμαση, τα βάζετε σε χάρτινη σακούλα μαζί με μπανάνες ή ακτινίδια. Τα ώριμα μάνγκο πρέπει να αποθηκεύονται στο ψυγείο (τυλιγμένα σε πετσέτα και επιπλέον σε σακούλα), ενώ καλό είναι να τα καταναλώνετε αμέσως μόλις ωριμάσουν.
Μάνγκο σε κονσέρβα: Στο εμπόριο θα βρείτε φέτες μάνγκο σε σιρόπι. Είναι πολύ γλυκά και καλύτερα να τα στραγγίζετε πριν τα καταναλώσετε. Επίσης, γίνονται πολτός για coulis ή παγωτό.
Αποξηραμένο μάνγκο: Μπορείτε να τα βάλετε σε πιπεράτο μείγμα φρούτων (chutney) και σε ορεκτικά ή να τα ανακατέψετε με άλλα ξερά φρούτα για κέικ και άλλα γλυκά.
Προτεινόμενος τρόπος κατανάλωσης
Τα μάνγκο είναι τόσο νόστιμα, που τρώγονται ωμά, ίσως με λίγες σταγόνες λάιμ ή λεμόνι. Το μόνο μειονέκτημα σε αυτή την περίπτωση είναι ότι δεν μπορείτε να τα φάτε με πολύ κόσμιο τρόπο. Το μυστικό, πάντως, για να κρατήσετε τους τύπους είναι να αφαιρέσετε το κουκούτσι πριν αρχίσετε να τρώτε τη ζουμερή σάρκα του φρούτου. Με όποιον τρόπο κι αν κόψετε ένα μάνγκο, πάντα θα μείνει κάποιο κομμάτι της σάρκας κολλημένο στο κουκούτσι. Για να μην πάει ούτε αυτό χαμένο, κόβετε τη φλούδα και ρουφάτε τον αρωματικό πολτό που έχει μείνει στο κουκούτσι, για να αισθανθείτε την απολαυστική γεύση τους. Τα μάνγκο προσθέτουν μια εξωτική πινελιά στις φρουτοσαλάτες και γίνονται πολτός για σορμπέ και παγωτά. Ταιριάζουν πολύ με άλλες εξωτικές γεύσεις, όπως τα φρούτα του πάθους, και με ρούμι. Συνδυάζονται γευστικά με καπνιστά κρεατικά, όπως το προσούτο και το καπνιστό κοτόπουλο, και δροσίζουν τις καυτερές συνταγές και τις συνταγές με κάρυ. Οι γαρίδες και τα άλλα θαλασσινά, επίσης, ταιριάζουν με τα μάνγκο.
Τα ώριμα μάνγκο μπορεί να αναμειχθούν, με τσίλι και να γίνουν μια πολύ νόστιμη salsa, ενώ με τα άγουρα πρασινωπά μάνγκο φτιάχνουν chutney και πίκλες με μάνγκο, οι οποίες συνοδεύουν τέλεια τα κρύα κρεατικά καθώς και τα πιάτα με κάρυ. Στις Δυτικές Ινδίες και την Ασία, τα άγουρα μάνγκο χρησιμοποιούνται ως λαχανικά και ψήνονται ή βράζονται με κοτόπουλο ή άλλα κρεατικά.
Μάνγκο αλλεργία
Η αλλεργία στο μάνγκο οφείλετε στη φλούδα του στις περισσότερες περιπτώσεις. Η αλλεργική αντίδραση δεν είναι θανατηφόρα, αλλά σε πολύ λίγες περιπτώσεις μπορεί να προκύψει αναφυλακτικό σοκ. Σε αυτή τη περίπτωση το σοκ μπορεί να αποβεί μοιραίο και γι’ αυτό θα πρέπει ο ασθενής να μεταβεί στο νοσοκομείο το συντομότερο δυνατόν.
Τα αρχικά συμπτώματα είναι πληγές στα χείλη και το στόμα, κνησμός, φλεγμονή του δέρματος και ξεφλούδισμα του το δέρματος. Υπεύθυνη είναι η αλλεργιογόνος ουσία urushiol, η οποία ενεργοποιεί την αλλεργική αντίδραση. Η αλλεργική αντίδραση στο μάνγκο μπορεί να ξεκινήσει μέσα σε 10 λεπτά μετά την κατάποση. Αυτή η ουσία βρίσκεται σε μεγαλύτερη ποσότητα στα ανώριμα πράσινα μάνγκο και λιγότερο στα ώριμα. Για να αποφευχθεί η επαφή της ουσίας με τα χέρια, μπορείτε να φορέσετε στο καθαρισμό του, χοντρά γάντια.
Ένα μέτριο μάνγκο 207 γρ. περιέχει:
Νερό | (gr.) | 169.14 |
Ενέργεια | (Kcal) | 135 |
Πρωτεΐνες | (gr.) | 1.06 |
Λιπαρά | (gr.) | 0.56 |
Υδατάνθρακες | (gr.) | 35.19 |
Φυτικές Ίνες | (gr.) | 3.7 |
Ασβέστιο | (mg) | 21 |
Σίδηρο | (mg) | 0.27 |
Μαγνήσιο | (mg) | 19 |
Φώσφορο | (mg) | 23 |
Κάλιο | (mg) | 323 |
Νάτριο | (mg) | 4 |
Ψευδάργυρο | (mg) | 0.08 |
Χαλκό | (mg) | 0.228 |
Βιταμίνη C | (mg) | 57.3 |
Θειαμίνη | (mg) | 0.120 |
Ριβοφλαβίνη | (mg) | 0.118 |
Νιασίνη | (mg) | 1.209 |
Βιταμίνη B-6 | (mg) | 0.227 |
Βιταμίνη A | (IU) | 1584 |
Fruits of Summer, Nutrition 411, Last reviewed May 2012, Accessed 18 April 2014.
Mango Nutrition, Mango.org, Accessed 21 April 2014.
The role of the carotenoids, lutein and zeaxanthin, in protecting against age-related macular degeneration: A review based on controversial evidence, Maneli Mozaffarieh, Stefan Sacu and Andreas Wedrich, Nutrition Journal 2003, 2:20, Accessed 9 April 2014.
Inverse associations between serum concentrations of zeaxanthin and other carotenoids and colorectal neoplasm in Japanese, Okuyama Y, Ozasa K, Oki K, Nishino H, Fujimoto S, Watanabe Y, Int J Clin Oncol, 5 Feb 2013, Abstract, Accessed 13 December 2013.
Plasma and dietary carotenoids, and the risk of prostate cancer: a nested case-control study, Wu K, Erdman JW Jr, Schwartz SJ, Platz EA, Leitzmann M, Clinton SK, DeGroff V, Willett WC, Giovannucci, E. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev, 2004 Feb;13(2):260-9, Abstract, Accessed 13 December 2013.
Mango effective in preventing, stopping certain colon, breast cancer cells, Phillips, Kathleen. AgriLife News, 11 January 2010, Accessed 21 April 2014.
"Can Reaction to Poison Ivy Cause Mango Allergy?". American College of Allergy, Asthma, and Immunology. Retrieved June 2014.