myDiatrofi

Ρόδι: ιδιότητες, θρεπτικά συστατικά και θερμίδες

Γράφτηκε από τον  Κατηγορία: Φρούτα
rodi-idiotites-threptika-systatika-thermides

Το ρόδι είναι ένα φρούτο πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και ιδιότητες που το καθιστά δημοφιλές σε όλο τον κόσμο. Οι σπόροι του ροδιού είναι πλούσιοι σε βιταμίνη C και αποτελούν πηγή φυτικών ινών. Έχουν περίπου 72 θερμίδες ανά 100 γρ.. Η επιστημονική του ονομασία είναι Punica granatum και είναι ένας φυλλοβόλος θάμνος που μπορεί να αναπτυχθεί μέχρι 3-4 μ. ύψος. Τα φύλλα της ροδιάς είναι γυαλιστερά και έχουν μήκος 8 εκατοστά. Ο καρπός της ροδιάς απαρτίζεται από τρία βασικά μέρη και το κάθε μέρος έχει το δικό του βοτανολογικό και χημικό χαρακτήρα. Αυτά είναι οι σπόροι ή «επισπέρμιο», ο χυμός και ο φλοιός. Το φρούτο αυτό έχει μεγάλο μέγεθος, σφαιρικό σχήμα και το χρώμα του εξαιρετικά σκληρού φλοιού του, όταν είναι ώριμο, είναι από κόκκινο μέχρι βιολετί ανάλογα τη ποικιλία. Μέσα σε κάθε ρόδι υπάρχουν περισσότεροι από 600 μικροί σπόροι με γεύση γλυκιά ή υπόξινη και μερικές φορές ελαφρά στυφή. Τα ελληνικά ρόδια ωριμάζουν το φθινόπωρο και είναι πιο λευκά από αυτά που εισάγουμε από το εξωτερικό.
Υπάρχουν πάνω από 500 ποικιλίες ροδιάς με κυριότερες τις εξής κατηγορίες:
Ξένες ποικιλίες (Παγκόσμια, οι πιο διαδεδομένες ποικιλίες): Angel Red, Balegal, Cloud, Crab, Early Wonderful, Fleshman, Francis, Granada, Green Globe, Home, King, Phoenicia, Sweet, Utah Sweet, Wonderful, Acco, Mollar de Elche και Hicaznar.
Ελληνικές ποικιλίες: Πολίτικη, Καράβελος, Ξινές Ροδιές, Λειφάνια, Τσιποροδιά, Χοντροροδιά (Καμπάτικα), Κρασοροδιά, Γούνες και Ξινοροδιά (Αγριοκαμπάτικα).

Η ιστορία του ροδιού
Το ρόδι προέρχεται από το ανατολικό Ιράν και τη βόρεια Ινδία. Αναφέρεται σε πολλά αρχαία κείμενα, κυρίως της Βαβυλώνας και την Βίβλο. Εισήχθη στην Λατινική Αμερική και την Καλιφόρνια από τους Ισπανούς εποίκους, το 1769. Από την αρχαιότητα, το ρόδι είχε μια ιδιαίτερη θέση στις αντιλήψεις, στη διατροφή και αντιμετώπιση των ασθενειών. Στην αρχαία Ελλάδα όπως και σήμερα, το ρόδι θεωρείται το φρούτο της γονιμότητας. Στις θεραπευτικές ιδιότητες του ροδιού αναφέρεται άλλωστε και ο Όμηρος, ο Θεόφραστος, ο Διοσκουρίδης και ο Πλίνιος, ο οποίος μάλιστα αναφέρει τα ρόδια της Καρχηδόνας σαν την καλύτερη ποικιλία της εποχής του. Ακόμη και στη μακρινή Κίνα, το ρόδι καταναλώνεται από τους νιόπαντρους, την πρώτη μέρα του γάμου τους για να ευλογηθεί ο γάμος τους. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έθαβαν τους νεκρούς τους μαζί με ρόδια. Ο προφήτης Μωάμεθ έλεγε στους πιστούς του, να καταναλώνουν ρόδια επειδή αυτά θα μπορούσαν να τους απαλλάσσουν από πολλά κακά της ανθρώπινης φύσης. Στη Μέση Ανατολή, τα ρόδια χρησιμοποιούνταν για πολλές παθήσεις όπως αιμορροΐδες, αμυγδαλίτιδα, επιπεφυκίτιδα, ακόμη και για τη φαλάκρα. Τα παραδείγματα που δείχνουν ότι σε διάφορους πολιτισμούς, τα ρόδια απολάμβαναν ιδιαίτερης εκτίμησης είναι πολλά. Σήμερα η σύγχρονη επιστήμη δείχνει ότι η σοφία των αρχαίων, είχε γερές βάσεις. Η Εβραϊκή ονομασία του ροδιού (rimmon) και η Αραβική (rumman), προέρχονται από τις λέξεις «φρούτο του παραδείσου», αποκαλύπτοντας τη μεγάλη εκτίμηση των λαών σε αυτό το φρούτο.

 Οφέλη για την υγεία

  • Το ρόδι περιέχει περισσότερα αντιοξειδωτικά όπως πουνικαλαγίνη που είναι μία υδρολυόμενη ταννίνη (πολυφαινόλη υψηλού μοριακού βάρους) με υψηλή (αποδεδειγμένα επιστημονικά) αντιοξειδωτική δράση, σε σχέση με άλλα 40 διαφορετικά είδη χυμών καρπών που θεωρούνται σαν καρποί με πολλά αντιοξειδωτικά, όπως π.χ. ο χυμός του μύρτιλλου, του πορτοκαλιού, του κόκκινου κρασιού, του κράνμπερυ και του πράσινου τσαγιού. Διαπιστώθηκε ότι ο χυμός του ροδιού έχει την πιο μεγάλη ικανότητα καταστροφής των ελεύθερων ριζών, όπως επίσης ότι οι χυμοί του ροδιού που κυκλοφορούν στο εμπόριο έχουν μία αντιοξειδωτική δράση ίση με (18-20 TEAC) (όπου TEAC – μονάδα μέτρησης της αντιοξειδωτικής δράσης), που είναι τρεις φορές μεγαλύτερη από εκείνη του κόκκινου κρασιού και του πράσινου τσαγιού τα οποία έχουν (6-8 TEAC). Η μεγαλύτερη συγκέντρωση της πουνικαλαγίνης πάντως βρίσκεται στη φλούδα του ροδιού. Οι τανίνες είναι αυτές που δίνουν μια πικρή-στυφή γεύση στο χυμό του ροδιού.
  • Ακόμα η πλούσια περιεκτικότητα του χυμού από ρόδι σε πολυφαινόλες, κυρίως σε κηκιδικό οξύ, δίνει τη δυνατότητα σε αρκετούς ερευνητές να θεωρούν ότι το ρόδι έχει πολλές αντικαρκινικές δράσεις (προληπτική, αντιμεταστατική, εναντίον της αγγειογένεσης κλπ). Έχει αποδειχθεί ότι τέσσερις χημικές ουσίες που περιέχονται στο χυμό του ροδιού, το ελλαγικό οξύ, το καφεϊκό οξύ, η λουτεολίνη και το πουσινικό οξύ, εμφανίζουν ανασταλτικές ιδιότητες στην ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων in vitro, ιδίως του καρκίνου του προστάτη
  • Άλλες αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει το ρόδι είναι τα φλαβονοειδή (κυρίως οι ανθοκυανίνες) και το ελαγικό οξύ, οι ανθοκυανίνες δίνουν το κόκκινο χρώμα στον καρπό. Οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες του ροδιού είναι αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση της αρτηριοσκλήρυνσης, της φλεγμονής των αρτηριών και της καρδιάς και της υπέρτασης. Οι ιδιότητες αυτές είναι επίσης ευεργετικές για την προστασία του ήπατος και των νεφρών από τη βλάβη που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες, καθώς και την αντιμετώπιση των βακτηρίων.
  • Είναι επίσης καλή πηγή βιταμίνης C. Τα  100 γρ. σπόρων ροδιού παρέχουν περίπου το 12% της ημερήσιας ανάγκης σε βιταμίνη C ενός ενήλικα. Η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη C αναπτύσσει την αντίσταση του οργανισμού σε φλεγμονώδεις παράγοντες, ενισχύοντας το ανοσοποιητικό σύστημα.
  • Περιέχει υψηλές ποσότητες βιταμίνης Κ, τόσο που τα 100 γρ. σπόρων ροδιού παρέχουν περίπου το 16% της ημερήσιας ανάγκης σε βιταμίνη Κ ενός ενήλικα. Η βιταμίνη Κ συμβάλλει στη σκελετική υγεία, καθώς παίζει σημαντικό ρόλο στην εναπόθεση ασβεστίου στα οστά.
  • Είναι επίσης καλή πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β, όπως το παντοθενικό οξύ (βιταμίνη Β5) που βοηθά στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών, των υδατανθράκων και των λιπών στο σώμα, το φυλλικό οξύ και η πυροδοξίνη. Επίσης περιέχει ανόργανα συστατικά όπως ασβέστιο, χαλκό, κάλιο και μαγγάνιο.
  • Το ρόδι έχει μέτρια θερμιδική αξία (85Kcal/100γρ.) αφού περιέχει ακόρεστα έλαια, σάκχαρα και υδατάνθρακες και πρωτεΐνες.
  • Το έλαιο των σπόρων ροδιού περιέχει περίπου 63,5%  punicic acid (οξύ του ροδιού), ένα σπάνιο πολυακόρεστο λιπαρό οξύ (ω-5) 18 δεσμών άνθρακα (από άποψη δομής σχετίζεται με το συζυγές λινολενικό οξύ). Έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και προστατεύει από επιβλαβείς εξωγενείς παράγοντες, όπως από τις ελεύθερες ρίζες καθώς και από τα σημάδια της πρόωρης γήρανσης και είναι ικανό αναστολής πολλαπλασιασμού καρκίνου του μαστού! Επίσης περιέχει παλμιτικό οξύ (4,8%), στεατικό οξύ (2,3%), ελαϊκό οξύ (6,3%), και το λινελαϊκό οξύ (6,6%).

 

Επιλογή, Συντήρηση, Χρήση

Πως διαλέγω καλό ρόδι
Οι καρποί ωριμάζουν τέλη Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου και θεωρούνται ώριμοι όταν αποκτήσουν το χαρακτηριστικό χρώμα της ποικιλίας. Διαλέξτε τα βαριά, με γυαλιστερή και σφιχτή επιδερμίδα, ώριμα ρόδια με χρώμα κόκκινο προς πορτοκαλί-καφέ. Οι ώριμοι καρποί «δίνουν» ένα μεταλλικό ήχο όταν τους χτυπάμε με το εσωτερικό της παλάμης. Οι ξεροί σπόροι από τα ρόδια χρησιμοποιούνται στην κουζίνα της Μέσης Ανατολής.

Πως να το συντηρείτε
Τα ρόδια έχουν σχετικά μεγάλη ικανότητα συντήρησης, παρόμοια με αυτή των μήλων. Κατά τη συντήρηση, οι καρποί γίνονται περισσότερο χυμώδεις και αρωματικοί. Φυλάσσετε τα ρόδια σε θερμοκρασία δωματίου. Αν θέλετε να τα διατηρήσετε για αρκετούς μήνες, μπορείτε να φυλάξετε τα ρόδια στο κάτω μέρος του ψυγείου (5-8 °C θερμοκρασία συντήρησης) για διάστημα 2-3 μηνών ή ακόμα να φυλάξετε τους σπόρους του ροδιού στην κατάψυξη, κλεισμένους σε ειδική συσκευασία.

Προτεινόμενος τρόπος κατανάλωσης
Αν έχετε υπομονή, τα ρόδια τρώγονται φρέσκα. Ανοίγετε το ρόδι και βγάζετε τους σπόρους με μια βελόνα. Μπορείτε να ρουφήξετε το χυμό και να πετάξετε τους σπόρους ή να φάτε τη σάρκα μαζί με τους σπόρους. Οι σπόροι αποτελούν ωραία γαρνιτούρα σε φρουτοσαλάτες, πράσινες σαλάτες, επιδόρπια με κρέμα, παγωτά ή τσίζκεϊκ. Ταιριάζουν πολύ με τα αμύγδαλα και μοιάζουν με πολύτιμους λίθους όταν στολίζουν το κουσκούς. Στην Ινδία και στο Πακιστάν οι σπόροι αυτοί συνοδεύουν τα κρεατικά.
Χυμός από ρόδια: Βγάζετε το χυμό χρησιμοποιώντας χειροκίνητο λεμονοστύφτη. Οι ηλεκτρικοί αποχυμωτές σπάνε τους σπόρους και ο χυμός μπορεί να γίνει πικρός. Ο χυμός του ροδιού δίνει ιδιαίτερη γεύση και χρώμα σε αναψυκτικά και κοκτέιλ ή μπορείτε να τον χρησιμοποιήσετε για να φτιάξετε σιρόπι από χυμό ροδιού που κυκλοφορεί στο εμπόριο με το όνομα γρεναδίνη. Ο χυμός χρησιμοποιείται, επίσης, σε σορμπέ και σως και γίνεται ένα νοστιμότατο ροζ ζελέ, μαρμελάδα για αλμυρές συνταγές, ιδιαίτερα αυτές που προέρχονται από τη Μέση Ανατολή και αλκοολούχα ποτά (λικέρ), μετά από μεταποίηση. Μπορείτε, τέλος, να το χρησιμοποιήσετε για να μαρινάρετε το κρέας φασιανού, γαλοπούλας ή κοτόπουλου ή για να φτιάξετε σως για κοτόπουλο ή γαλοπούλα, την οποία μπορείτε επίσης να γαρνίρετε με σπόρους από ρόδι.

 

Ένα μέτριο ρόδι 282 γρ. περιέχει:

 rodi idiotites threptika systatika kai thermides 1

 

Βιβλιογραφία:

Harvard Health Publications: Health Benefit of Pomegranate Juice on Prostate Cancer and the Heart.

Aviram M, Rosenblat M, Gaitini D, et al. Pomegranate juice consumption for 3 years by patients with carotid artery stenosis reduces common carotid intima-media thickness, blood pressure and LDL oxidation. Clin Nutr 2004;23(3):423-33.

Aviram M, Dornfeld L, Rosenblat M, et al. Pomegranate juice consumption reduces oxidative stress, atherogenic modifications to LDL, and platelet aggregation:studies in humans and in atherosclerotic apolipoprotein E-deficient mice. Am J Clin Nutr 2000;71(5):1062-76. Aviram M, Dornfeld L.

Pomeganate juice consumption inhibits serum angiotensin coverting enzyme activity and reduces systolic blood pressure. Atherosclerosis 2001;158(1):195-8.

Kim ND, Mehta R, Yu W, et al. Chemopreventive and adjuvant therapeutic potential of pomegranate (Punica granatum) for human breast cancer. Breast Cancer Res Treat 2002;71(3):203-17.

Kawaii S, Lansky EP. Differentiation-promoting activity of pomegranate (Punica granatum) fruit extracts in HL-60 human promyelocytic leukemia cells. J Med Food 2004;7(1):13-8.

Adams LS, Seeram NP, Aggarwal BB, et al: Pomegranate juice, total pomegranate ellagitannins, and punicalagin suppress inflammatory cell signaling in colon cancer cells. Journal of Agricultural and Food Chemis ry 2006, 54:980-985.

Τόνι Νζέιμ

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Προφίλ
Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Το Ιπποφαές και οι ευεργετικές ιδιότητες του