Τα σέσκουλα ή λαχανίδες (Beta vulgaris) είναι από τα πιο δημοφιλή λαχανικά της Μεσογείου και επιπλέον από τα πιο θρεπτικά λαχανικά με σημαντικές ιδιότητες. Το σέσκουλο κατέχει τη δεύτερη θέση μετά το σπανάκι σύμφωνα με την ανάλυση των συνολικών θρεπτικών συστατικών και δικαίως θεωρείται ένα από τα υγιεινότερα λαχανικά. Άλλες ονομασίες του σέσκουλου είναι σέσκλο ή γλυκορίζι.
Ιστορία του σέσκουλου
Τα σέσκουλα προέρχονται την ευρύτερη περιοχή της νότιας Μεσογείου και μάλιστα ο Αριστοτέλης τα είχε αναφέρει τον 4ο αιώνα π.Χ. Πρώτα οι αρχαίοι Έλληνες και αργότερα οι Ρωμαίοι, θεωρούσαν το σέσκουλο ιδιαίτερα σημαντικό για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Τα σέσκουλα φυτρώνουν άγρια σε όλες σχεδόν τις χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο.
Το σέσκουλο είναι πολυετές φυτό που φτάνει μέχρι τα 50-60 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Τα φύλλα του είναι σκουροπράσινα γυαλιστερά και το νεύρο του λευκό και χοντρό. Καλλιεργείτε και γι’ αυτό μαζεύεται, άνοιξη και φθινόπωρο.
Οφέλη για την υγεία
Αν και τα σέσκουλα δεν έχουν μελετηθεί εκτενώς σε σχέση με άλλα λαχανικά της οικογένειας χηνοποδωδών (Chenopodiaceae), όπως το σπανάκι και τα παντζάρια, δεν υπάρχει αμφιβολία για τον πολύτιμο ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν στην υγείας μας.
| ||
Επιλογή, Συντήρηση, Χρήση
Πως διαλέγω καλό σέσκουλο
Επιλέξτε φρέσκα σέσκουλα με έντονο πράσινο χρώμα, χωρίς μαύρα στίγματα ή κιτρινισμένα φύλλα. Τα φύλλα δεν πρέπει να είναι μαραμένα και δεν πρέπει να έχουν μικροσκοπικές τρυπούλες. Τα κοτσάνια θα πρέπει να είναι καθαρά με άψογη όψη. Προτιμήστε εκείνα που διατηρούνται σε ψυγεία, ώστε να διασφαλίσετε την τραγανή και γλυκιά τους γεύση.
Πως να το συντηρείτε
Μην πλένετε τα σέσκουλα πριν από την αποθήκευση τους διότι η έκθεση τους στο νερό θα ενισχύσει την αλλοίωσή τους. Τοποθετήστε τα σέσκουλα σε μια πλαστική σακούλα αποθήκευσης και τυλίξτε την σφιχτά γύρω τους, αφαιρώντας όσο το δυνατόν περισσότερο αέρα. Τοποθετήστε τα στο ψυγείο όπου θα διατηρηθούν φρέσκα για έως και 5 ημέρες. Εάν έχετε μεγάλες ποσότητες από σέσκουλα, μπορείτε να ζεματίσετε τα φύλλα και στη συνέχεια να βάλετε στην κατάψυξη.
Προτεινόμενος τρόπος κατανάλωσης
Ξεπλύνετε τα σέσκουλα καλά κάτω από κρύο τρεχούμενο νερό. Αφαιρέστε τα σημεία των φύλλων που μπορούν να είναι μαυρισμένα, γλοιώδη, ή με τρυπούλες.
Επειδή τα σέσκουλα περιέχουν οξαλικό οξύ ή οξαλικά, το βράσιμο τους σε μεγάλες ποσότητες νερού μπορεί να βοηθήσει μείωση της περιεκτικότητας τους σε οξέα. Το οξαλικό οξύ συνδέεται με μέταλλα όπως το ασβέστιο και ο σίδηρος με αποτέλεσμα το σώμα να καθίσταται δύσκολο να απορροφήσει αυτά τα μέταλλα. Συνεπώς καλό είναι να βράζουμε τα σέσκουλα σε άφθονο νερό, στη συνέχεια να πετάμε το πρώτο και να τα ξαναβάλουμε να πάρουν ακόμα μια βράση.
Η γεύση τους είναι γλυκιά και τα τρυφερά φρέσκα φύλλα τους τρώγονται σαλάτα (σαν μαρούλι) μαζί με κρεμμυδάκι ή πράσο, λάδι και ξύδι. Μαγειρεύονται κοκκινιστά μαζί με μυρωδικά και λαχανικά, μαζί με ρύζι (γίνονται σαν το σπανακόρυζο), και ντολμαδάκια. Φυσικά χρησιμοποιούνται και σε χορτόπιτες μαζί με άλλα χόρτα και μυρωδικά. Αν και τα σέσκουλα είναι διαθέσιμα όλο το χρόνο, στην αγορά τα βρίσκουμε κυρίως την άνοιξη και το φθινόπωρο. Πριν τα μαγειρέψουμε πρέπει να αφαιρέσουμε το σκληρό μέρος του κοτσανιού.
Μία μερίδα σέσκουλα βρασμένα 175 γρ. περιέχει:
Νερό | (gr.) | 162 |
Ενέργεια | (Kcal) | 35 |
Πρωτεΐνες | (gr.) | 3.29 |
Λιπαρά | (gr.) | 0.14 |
Υδατάνθρακες | (gr.) | 7.23 |
Φυτικές Ίνες | (gr.) | 3.7 |
Ασβέστιο | (mg) | 102 |
Σίδηρο | (mg) | 4 |
Μαγνήσιο | (mg) | 150 |
Φώσφορο | (mg) | 58 |
Κάλιο | (mg) | 961 |
Νάτριο | (mg) | 313 |
Ψευδάργυρο | (mg) | 0.58 |
Βιταμίνη C | (mg) | 31.5 |
Θειαμίνη | (mg) | 0.060 |
Ριβοφλαβίνη | (mg) | 0.150 |
Νιασίνη | (mg) | 0.630 |
Βιταμίνη B-6 | (mg) | 0.149 |
Βιταμίνη A | (IU) | 10717 |
Asai A, Yonekura L, and Nagao A. Low bioavailability of dietary epoxyxanthophylls in humans. Br J Nutr. 2008 Aug;100(2):273-277. 2008. Tundis R, Loizzo MR and Menichini F. Natural products as alpha-amylase and alpha-glucosidase inhibitors and their hypoglycaemic potential in the treatment of diabetes: an update. Mini Rev Med Chem. 2010 Apr;10(4):315-31. 2010. Yanardag R, Bolkent S, Ozsoy-Sacan O et al. The effects of chard (Beta vulgaris L. var. cicla) extract on the kidney tissue, serum urea and creatinine levels of diabetic rats. Phytother Res 2002 Dec;16(8):758-61. 2002. Song W, Derito CM, Liu MK et al. Cellular antioxidant activity of common vegetables. J Agric Food Chem. 2010 Jun 9;58(11):6621-9. 2010.