Τρανς λιπαρά τι είναι και που υπάρχουν; Τα τρανς λιπαρά είναι ένα είδος ακόρεστου λίπους που συμπεριφέρονται σαν κορεσμένα λιπαρά λόγω της χημικής τους δομή. Υπάρχουν δύο τύποι τρανς λιπαρών, τα φυσικά και τα τεχνητά.
Ορισμένα κρεατικά (μηρυκαστικά) και γαλακτοκομικά προϊόντα περιέχουν μικρές ποσότητες σε φυσικά τρανς λιπαρά. Έτσι, το λίπος στο γάλα, το βούτυρο, το τυρί και το βόειο κρέας περιέχει 2-9% trans λιπαρά οξέα. Αλλά τα περισσότεροι τρανς λιπαρά σχηματίζονται μέσω μιας βιομηχανικής διαδικασίας με την προσθήκη υδρογόνου στα φυτικά έλαια, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα από υγρή μορφή να μετατρέπονται σε στερεά μορφή, ακόμα και σε θερμοκρασία δωματίου.
Τα τρανς λιπαρά είναι το χειρότερο είδος λίπους που μπορείτε να καταναλώσετε. Σε αντίθεση με άλλα διαιτητικά λίπη, τα τρανς λιπαρά, που ονομάζονται επίσης τρανς λιπαρά οξέα, αυξάνουν τα επίπεδα της LDL «κακή» χοληστερόλης και μειώνουν της HDL «καλής» χοληστερόλης.
Τα υψηλά επίπεδα της LDL χοληστερόλης σε συνδυασμό με χαμηλά επίπεδα της HDL χοληστερόλης, αυξάνουν τον κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων, που αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου ανδρών και γυναικών.
Γενικά, τα τρανς λιπαρά αφθονούν σε ό,τι είναι υδρογονωμένο και πιο ειδικά στα εξής τρόφιμα:
- Ψημένα προϊόντα: Τα περισσότερα κέικ, μπισκότα, κρούστες πίτας και κράκερ περιέχουν λίπη, τα οποία συνήθως προέρχονται από μερικώς υδρογονωμένα φυτικά έλαια. Τα έτοιμα για ψήσιμο κατεψυγμένα προϊόντα είναι μια άλλη πηγή σε τρανς λιπαρά.
- Σνακ: Τα τσιπς από πατάτα ή καλαμπόκι συχνά περιέχουν τρανς λιπαρά. Ενώ το ποπ κορν μπορεί να είναι ένα υγιεινό σνακ, πολλά είδη ποπ κορν συσκευασμένων ή για χρήση στο φούρνο μικροκυμάτων περιέχουν τρανς λιπαρά.
- Τηγανητά τρόφιμα: Τα τρόφιμα που απαιτούν βαθύ τηγάνισμα, όπως τηγανιτές πατάτες, λουκουμάδες, ψαροκροκέτες και τηγανητό κοτόπουλο, μπορεί να περιέχουν τρανς λιπαρά από το λάδι που χρησιμοποιείται στη διαδικασία μαγειρέματος.
- Ζύμες ψυγείου: Προϊόντα όπως κατεψυγμένα μπισκότα ή ζύμες για πίτσα κ.λπ., συχνά περιέχουν τρανς λιπαρά.
- Κρέμες και μαργαρίνες: Προϊόντα όπως φυτικές κρέμες για καφέδες ή μαργαρίνες μπορεί επίσης να περιέχουν μερικώς υδρογονωμένα φυτικά έλαια.
Κάθε «μερίδα» από τα παραπάνω μπορεί να περιέχει από 1 έως 4 γρ. τρανς. Δυστυχώς, η αναγραφή των τρανς στις συσκευασίες δεν είναι ακόμα υποχρεωτική. Σύμφωνα με τις γενικές μετρήσεις για την Ευρώπη, ο μέσος Ευρωπαίος «τρώει» περίπου 2-7 γρ. τρανς λιπαρών την ημέρα.
Αν θέλετε να προσθέσετε χρόνια ζωής και παράλληλα να αφαιρέσετε πόντους από τη μέση σας, κόψτε 2% από τα τρανς λιπαρά που καταναλώνετε σήμερα (δηλαδή κατά μέσο όρο κόψτε 0,5 γρ. από τα τρανς «της ημέρας»). Όπως δημοσιεύτηκε στο «Proceedings of the National Academy of Sciences» των ΗΠΑ, με κάθε τρίμηνη μείωση των τρανς κατά 2%, λεπταίνετε τη μέση σας κατά 1 εκατοστό. Αφήνοντας απεναντίας τα τρανς στα σημερινά σας επίπεδα, έχετε 20% περισσότερες πιθανότητες για καρδιοπάθεια διότι τα τρανς θεωρούνται πια για την καρδιά μας περισσότερο επικίνδυνα και από τα κορεσμένα λίπη.
Luigi Fontana, Timothy E. Meyer, Samuel Klein and John O. Holloszy. Long-term calorie restriction is highly effective in reducing the risk for atherosclerosis in humans. 2004 Luigi Fontana, 6659–6663. FDA facts: Questions and answers regarding trans fats. U.S. Food and Drug Administration. The 10 leading causes of death in the world, 2000 and 2012. World Health Organization. Dietary guidelines for Americans: 2010. U.S. Department of Agriculture. Trans fat: The facts. Centers for Disease Control and Prevention. Trans fat on the nutrition facts label. U.S. Department of Agriculture.