Η βαλεριάνα έχει χρησιμοποιηθεί ως φαρμακευτικό φυτό, από την εποχή της αρχαίας Ελλάδας και της Ρώμης. Ο Ιπποκράτης περιγράφει τις ιδιότητες της βαλεριάνας και ο Γαληνός τη χρησιμοποιεί αργότερα ως θεραπεία για την αϋπνία.
Άλλα ονόματα: Βαλεριάνα η φαρμακευτική, νάρδος, Μυριστική, Ασπρόφυλλος, Αλλιαριϊφυλλος, Κέντρανθος, Αλεναία, Βιρτισκεία, Διοσκουρίδειος, Ανάλατος, Μοσχολιός, Σιβθόρπειος, Ερπίνη, Μακροσίφων, Αγριοζαμπούκος.
Περιγραφή: Φυτό με όρθιο βλαστό που έχει έντονες αυλακώσεις, δεν έχει χνούδι, ενώ το ύψος του φτάνει το 1,5 μ. Τα φύλλα του είναι πτεροειδή, αντίθετα και έχουν πριονωτή περιφέρεια. Τα άνθη είναι μικρά, έχουν ωχρό, ροζ ή κόκκινο χρώμα και σωληνοειδή στεφάνη. Η ρίζα έχει σκούρο χρώμα εξωτερικά, άσπρο εσωτερικά και όταν έχει αποξηρανθεί αποκτά μια χαρακτηριστική δυσάρεστη μυρωδιά.
Καλλιέργεια-Συλλογή-Αποθήκευση: Μαζεύονται οι ανθισμένες κορυφές της το καλοκαίρι και τις ρίζες της το φθινόπωρο.
Η βαλεριάνα είναι ωφέλιμη για τη νευρική ένταση, ιδιαίτερα για το άγχος και την αϋπνία, η ρίζα επίσης δυναμώνει την καρδιά και μπορεί μερικές φορές να μειώσει την υψηλή πίεση του αίματος, ενθαρρύνει την επούλωση των πληγών και τα έλκη και είναι αποτελεσματική, τοπικά, για τις μυϊκές κράμπες. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως αποχρεμπτικό και μπορεί να ανακουφίσει τον γαργαλιστικό, νευρικό βήχα.
Δραστικές ουσίες: Βορνεόλη, Τερπίνη, Βαλεριανικό οξύ, Πτητικό λάδι, Ρετσίνι, Γόμμα.
Χρήση: Η ρίζα της βαλεριάνας χρησιμοποιείται για νευρασθένειες, νευρώσεις, υστερία, εξάψεις, νευρικούς σπασμούς, υπερδιέγερση και γενικά για να καταπραΰνει τα νεύρα. Χρησιμεύει στην πολυδιψία των διαβητικών. Επίσης στην αϋπνία, το βήχα και την επιληψία.
Ιδιότητες – Ενδείξεις:
Μεγάλος αριθμός ερευνών έχει αποδείξει ότι η βαλεριάνα έχει ωφέλιμες ιδιότητες για την καταπράυνση των νεύρων. Θεωρείται επίσης ισχυρό αγχολυτικό και χαλαρωτικό, ενώ πολλοί τη χαρακτηρίζουν ως φάρμακο για την αυπνία. Τέλος, σε συνδυασμό με άλλα βότανα, αποδεικνύεται αποτελεσματική για την υπέρταση. Επιπλέον ιδιότητες βαλεριάνας:
- Ανθελμινικό – παρασιτογόνο (για παράσιτα των εντέρων και για παιδικούς σπασμούς)
- Αντισπασμωδικό (σε λόξυγκα και νευρικό άσθμα)
- Καταπραϋντική
- Χωνευτική
Εφαρμογές:
ΕΜΒΡΕΓΜΑ: Μουσκέψτε 2 κουταλιές ψιλοκομμένης, κατά προτίμηση φρέσκιας ρίζας σε μια κούπα κρύο νερό. Χρησιμοποιείστε το ζουμί ως κατασταλτικό για το άγχος και την αϋπνία. Προσθέστε 2-3 σταγόνες νερού μέντας για να καλύψετε τη γεύση.
ΕΓΧΥΜΑ: Χρησιμοποιείστε το για το άγχος και την αϋπνία.
ΒΑΜΜΑ: Χρησιμοποιείστε το ως κατασταλτικό και για την αϋπνία. Η δόση ποικίλλει ανάλογα με τα άτομα: μπορεί να χρειάζονται μέχρι και 5ml, αλλά σε μερικά άτομα η δόση αυτή προκαλεί πονοκέφαλο, έτσι, αρχίστε με χαμηλές δόσεις των 1-2ml. Συνδυάστε με γλυκόριζα και άλλα αποχρεμπτικά όπως ο ύσσωπος για το βήχα. Μπορεί να προστεθεί σε μίγματα για την υψηλή πίεση του αίματος, όταν στις αιτίες της συμπεριλαμβάνονται το άγχος και η ψυχολογική πίεση.
ΚΟΜΠΡΕΣΑ: Μουσκέψτε ένα επίθεμα στο βάμμα για να ανακουφίσετε τις μυϊκές κράμπες.
ΠΛΥΣΗ: Χρησιμοποιείστε το έγχυμα ή το έμβρεγμα για τα χρόνια έλκη και για τις πληγές και για να τραβάτε αγκάθια κλπ από το δέρμα.
Το Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ συνιστά τη βαλεριάνα σε δοσολογία των 400-900 mg μεταξύ 30 λεπτών έως 2 ωρών πριν από τον ύπνο ή μικρότερης δόσης όταν συνδυάζεται με ορισμένα άλλα συμπληρώματα. Η ρίζα της βαλεριάνας, τριμμένη σε σκόνη, μπορεί να αποτελέσει το βασικό συστατικό για κάψουλες και χάπια.
Παρενέργειες:
Μην την καταναλώνετε για περισσότερο από 2-3 εβδομάδες χωρίς διακοπή, επειδή οι συνεχείς ή υψηλές δόσεις βαλεριάνας μπορεί να προκαλέσουν πονοκέφαλο και κακοδιαθεσία. Η βαλεριάνα ενισχύει την δράση των υπνωτικών φαρμάκων, έτσι αποφύγετε τον τύπο αυτού του φαρμάκου.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, η βαλεριάνα μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση, συνήθως ως ένα δερματικό εξάνθημα, κνίδωση ή δυσκολία στην αναπνοή.
Εμπορεύσιμη μορφή: Αποξηραμένη και θρυμματισμένη ρίζα. Αιθέριο έλαιο.
Βιβλιογραφία:
