myDiatrofi

Η υπερουριχαιμία είναι διαταραχή του μεταβολισμού των πρωτεϊνών και συγκεκριμένα των πυρηνοπρωτεϊνών με αποτέλεσμα την αύξηση του ουρικού οξέος του αίματος πάνω από τα φυσιολογικά όρια που είναι 6 χγρ.% στη γυναίκα και 7 χ.γρ.% στον άνδρα. Το αυξημένο ουρικό οξύ (υπερουριχαιμία) μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα όπως η ουρική αρθρίτιδα ή η νεφρική δυσλειτουργία λόγω ουρικής νεφρολιθίασης.

Τα αίτια της υπερουριχαιμίας είναι:

1. Εξωγενή από αυξημένη πρόσληψη πυρηνοπρωτεϊνών με την τροφή, υπεύθυνα για το ένα τρίτο των περιπτώσεων .
2. Ενδογενή από αυξημένη σύνθεση ουρικού οξέος ή αυξημένη παραγωγή ουρικού οξέος όπως συμβαίνει στη θεραπεία με κυτταροστατικά φάρμακα. Σε υπερουριχαιμία μπορεί να οδηγήσει και η μειωμένη αποβολή ουρικού οξέος όπως συμβαίνει στη θεραπεία με διουρητικά και τη χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Τα ενδογενή  αίτια είναι υπεύθυνα για τα δύο τρίτα των περιπτώσεων υπερουριχαιμίας.

Η υπερουριχαιμία είναι συνήθως ασυμπτωματική και μόνο αν συνοδεύεται από εναπόθεση ουρικού οξέος στις αρθρώσεις μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα αρθρίτιδας.
Αν και ο ρόλος των πυρηνοπρωτεϊνών της τροφής δεν είναι ακριβώς γνωστός στην αύξηση του ουρικού οξέος του αίματος, η αξία της διαιτητικής αγωγής δεν αμφισβητείται. Η δίαιτα αποτελεί θεραπεία επιλογής σε όλες τις περιπτώσεις απλής υπερουριχαιμίας χωρίς αρθρίτιδα.

Οι βασικές διαιτητικές αρχές είναι οι ακόλουθες:

1. Υπερουριχαιμία σε άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα αντιμετωπίζεται με υποθερμιδικό διαιτολόγιο.
2. Οι πρωτεΐνες της τροφής, κύρια πηγή πυρηνοπρωτεϊνών, μειώνονται κάτω από 50 γρ./24ωρο και προτιμούνται οι πρωτεΐνες των γαλακτερών, αυγών, δημητριακών και ορισμένων λαχανικών.
3. Οι υδατάνθρακες χρησιμοποιούνται ελεύθερα, ενώ τα λιπίδια μειώνονται στο πλαίσιο του υποθερμιδικού διαιτολογίου.
4. Τα υγρά, και κυρίως το κατάλληλο νερό, χορηγούνται σε μεγάλη ποσότητα που υπερβαίνει τα δύο κιλά το 24/ωρο δεδομένου ότι η άφθονη διούρηση συμβάλλει στην αποβολή του ουρικού οξέος.

Η ειδική δίαιτα της υπερουριχαιμίας περιλαμβάνει:

• Τροφές που αποφεύγονται όπως τα εκχυλίσματα κρέατος, τα σπλάχνα, τα μυαλά, το κρέας χήνας και πέρδικας και ορισμένα θαλασσινά (αυγοτάραχο, οστρακοειδή, ρέγγα, σκουμπρί, αντζούγιες, σαρδέλα).
• Τροφές που χρησιμοποιούνται με μέτρο όπως τα κρεατικά, τα πουλερικά, τα ψάρια, τα όσπρια και ορισμένα λαχανικά (μανιτάρια, σπανάκι, σπαράγγια).
• Περιορισμός των τροφών υψηλά σε περιεκτικότητα λίπους. Τα κορεσμένα λιπαρά μειώνουν την ικανότητα του σώματος να αποβάλει το ουρικό οξύ. Τα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γεύματα συμβάλλουν επίσης στην παχυσαρκία, η οποία συνδέεται με ουρική αρθρίτιδα. Επιλογή γαλακτοκομικών προϊόντων χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά ή χωρίς λιπαρά. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι τα χαμηλά σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση του κίνδυνου ουρικής αρθρίτιδας.
• Κατανάλωση περισσότερων σύνθετων υδατανθράκων. Ενδείκνυται η κατανάλωση δημητριακών ολικής αλέσεως, φρούτων, λαχανικών και λιγότερο επεξεργασμένων υδατανθράκων, όπως το άσπρο ψωμί, κέικ και γλυκά. Επιπλέον, προτείνεται περιορισμός ή αποφυγή τροφών με υψηλή περιεκτικότητα φρουκτόζη. Η φρουκτόζη είναι ο μόνος υδατάνθρακας που αυξάνει το ουρικό οξύ.
• Ο καφές και το τσάι επιτρέπονται στην υπερουριχαιμία δεδομένου ότι οι χημικές τους ουσίες παραπλήσιας δομής με το ουρικό οξύ δεν μετατρέπονται σ' αυτό. Σκόπιμη θεωρείται η αποφυγή καρυκευμάτων και οινοπνευματωδών. Το αλκοόλ παρεμβαίνει με την αποβολή του ουρικού οξέος από το σώμα. Ειδικά η κατανάλωση μπύρας έχει συνδεθεί με εξάρσεις ουρικής αρθρίτιδας. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές, η κατανάλωση 150ml κρασιού την ημέρα δεν αυξάνει τον κίνδυνο ουρικής αρθρίτιδας. Πρόσληψη άφθονων υγρών, ιδιαίτερα νερού. Τα υγρών μπορεί να βοηθήσουν στην αποβολή του ουρικού οξέος από τον οργανισμό.

Δίαιτα υπερουριχαιμίας (δείγμα)

Πρωινό γεύμα
Γάλα άπαχο ή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γάλα με δημητριακά ολικής αλέσεως, χωρίς ζάχαρη και φρέσκα φρούτα
Ενδιάμεσο γεύμα     
Τοστ με ψωμί ολικής αλέσεως με μαργαρίνη χωρίς trans λιπαρά
1 ποτήρι φρέσκο χυμό φρούτων
1 φλιτζ. καφέ  
Μεσημεριανό γεύμα
Σάντουιτς με ψωμί ολικής αλέσεως, με άπαχο κρέας ή πουλερικά ή ψάρι (90-120 γρ.), μαρούλι και λίγο ντομάτα
Σαλάτα με καρότο και σέλινο ή σούπα λαχανικών
Απογευματινό γεύμα
1 μέτριο φρούτο, όπως μήλο, πορτοκάλι ή αχλάδι
1 φλιτζ. γάλα ή γιαούρτι χαμηλό σε λιπαρά
Βραδινό γεύμα
Κοτόπουλο στήθος ψητό ή βραστό (60-90 γρ.)
Λαχανικά στον ατμό
1 μικρή πατάτα ψητή
1 μέτριο φρούτο
Νερό ή τσάι