Τα light αναψυκτικά φαίνονται να είναι το τέλειο ρόφημα, αφού έχουν τη γεύση και το άρωμα αναψυκτικού, αλλά με μηδενικές θερμίδες. Στην πραγματικότητα όμως τα αναψυκτικά διαίτης δεν αποτελούν το τέλειο ρόφημα. Τα αναψυκτικά διαίτης περιέχουν πολλές γλυκαντικές ουσίες και χημικά πρόσθετα. Πίνοντας συχνά αναψυκτικά διαίτης όπως για παράδειγμα αναψυκτικά τύπου light ή zero, μπορούν τελικά να προκαλέσουν και αύξηση βάρους σώματος.
Τεχνητές γλυκαντικές ουσίες
Οι τεχνητές γλυκαντικές ουσίες τα τελευταία περίπου 30 χρόνια έχουν γίνει δημοφιλή υποκατάστατα της ζάχαρης λόγω της χαμηλότερης περιεκτικότητάς τους σε θερμίδες. Ένα κουταλάκι του γλυκού λευκής ζάχαρη περιέχει περίπου 11 θερμίδες. Τα κοινά αναψυκτικά περιέχουν περίπου οκτώ κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη. Σίγουρα αυτές οι θερμίδες που περιέχονται στα αναψυκτικά μπορούν να εξαλειφθούν με την αντικατάσταση της ζάχαρης με τεχνητές γλυκαντικές ουσίες. Επιπλέον, ορισμένα είδη τεχνητών γλυκαντικών ουσιών έχουν παρόμοια γεύση με αυτή της ζάχαρης.
Μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση του λίπους στην κοιλιά
Σε μια πρόσφατη μελέτη, από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Τέξας Health Science Center του Σαν Αντόνιο, στην οποία συμμετείχαν 466 άτομα και χρονικής διάρκειας περίπου 10 χρόνια, διαπιστώθηκε ότι όσοι έπιναν αναψυκτικά διαίτης (τουλάχιστον ένα κουτάκι την ημέρα) αύξησαν την περίμετρο της μέσης τους συγκριτικά μ’ αυτούς που δεν έπιναν. Αναλυτικότερα όσοι δεν έπιναν αναψυκτικά light αυξήθηκε η περίμετρος της μέσης κατά μέσο όρο 2 εκατοστά, όσοι έπιναν περιστασιακά αυξήθηκε κατά 4,6 εκατοστά ενώ όσοι έπιναν σε καθημερινή βάση αυξήθηκε η περίμετρος της μέσης τους κατά 8 εκατοστά! Βέβαια το μέγεθος του δείγματος δεν θεωρείται αξιόπιστο και επιπλέον μπορεί να έχουν συμβάλει και άλλοι παράγοντες στα αποτελέσματα. Θα χρειαστεί πολύ μεγαλύτερο δείγμα σε συμμετέχοντες σε μελλοντικές μελέτες πριν καταλήξουμε σε πραγματικά συμπεράσματα. Παρόλα αυτά, είναι πιθανό το κοιλιακό λίπος να μπορούσε να συσχετιστεί, τουλάχιστον εν μέρει, με τους πολλούς άλλους κίνδυνους για την υγεία που συνδέονται με τις τεχνητές γλυκαντικές ουσίες όπως καρδιοπάθεια και διαβήτη.
Σε άλλη μελέτη από το Ινστιτούτο Επιστημών Weizmann στο Ισραήλ διαπιστώθηκε ότι οι τεχνητές γλυκαντικές ουσίες διαταράσσουν την ισορροπία της χλωρίδας του εντέρου, με αποτέλεσμα να προκαλείται δυσανεξία στη γλυκόζη, τόσο σε πειραματόζωα όσο και σε ανθρώπους, η οποία αποτελεί την πρώτη ένδειξη του μεταβολικού συνδρόμου και συνεπώς ορισμένων σοβαρών παθήσεων, όπως η παχυσαρκία, η καρδιακή ανεπάρκεια και ο διαβήτης. Επιπλέον, είναι γνωστό ότι τα βακτήρια του εντέρου βοηθούν την διάσπαση και αφομοίωση των τροφών, και σε περίπτωση που διαταραχθεί η ισορροπία τους, μπορεί να αυξηθεί το βάρος σώματος.
Δημιουργούν επιθυμία για ζάχαρη
Αν και τα light αναψυκτικά έχουν ελάχιστες ή μηδαμινές θερμίδες, μπορούν ακόμη να ενοχοποιηθούν ότι παχαίνουν. Οι γλυκαντικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στα αναψυκτικά διαίτης μπορούν να ενεργοποιήσουν την έντονη επιθυμία για κατανάλωση ζάχαρης. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Περντιού των ΗΠΑ ισχυρίζονται ότι τα light αναψυκτικά παραπλανούν τους γευστικούς κάλυκες (υποδοχείς της γλώσσας) που ανιχνεύουν τις γλυκές γεύσεις και μπορούν προκαλέσουν αύξηση της απελευθέρωσης ορμονών, όπως η ινσουλίνη. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η γλυκόζη να εισάγεται στα κύτταρα με γρηγορότερο ρυθμό και να αυξάνεται η επιθυμία για τρόφιμα που περιέχουν ζάχαρη. Βέβαια, οι περισσότερες μελέτες για το ρολό των αναψυκτικών διαίτης στην υγεία έχουν γίνει σε πειραματόζωα και είναι αρκετά δύσκολο πραγματοποιηθούν καλά σχεδιασμένες μελέτες σε ανθρώπους, λόγω του ότι οι γλυκαντικές ουσίες βρίσκονται πλέον στα περισσότερα τρόφιμα του εμπορίου. Οι μελέτες περιλαμβάνουν αναψυκτικά light που περιέχουν ασπαρτάμη, σουκραλόζη και ζαχαρίνη.
Αντί για αναψυκτικά light
Εάν ανησυχείτε για την αύξηση του βάρους σας θα πρέπει να πρέπει να μειώσετε την κατανάλωση αναψυκτικών light και κανονικών. Αν και χρειάζονται περαιτέρω μελέτες, υπάρχουν υγιεινότερες επιλογές ποτών και αναψυκτικών με πολλά θρεπτικά συστατικά. Αντί για αναψυκτικά, υγιεινότερες επιλογές είναι οι φρέσκοι χυμοί φρούτων και λαχανικών, το γάλα, τα φυτικά γάλατα ή φυσικά το νερό. Δοκιμάστε να προσθέσετε αγγούρι ή λεμόνι στο νερό ή προσθέστε ένα φακελάκι τσάι με άρωμα φρούτων ή οποιοδήποτε άλλο της αρέσκειας σας αφήνοντάς το για λίγη ώρα στο νερό σας για περισσότερη γεύση. Αν πίνετε αναψυκτικά για λόγους περιεκτικότητας σε καφεΐνη, προσπαθήστε να καταναλώσετε μια εναλλακτική πηγή καφεΐνης, όπως καφέ και τσάι. Το τσάι έχει χαμηλότερη ποσότητα σε καφεΐνη και σχεδόν όμοια με τα αναψυκτικά διαίτης.
Ασφάλεια και την μακροπρόθεσμη υγεία
Εκτός από τις γλυκαντικές ουσίες, τα αναψυκτικά light περιέχουν και χρώμα καραμέλας (καραμελόχρωμα) η οποία περιέχει την καρκινογόνα ουσία 4-μεθυλιμιδαζόλη (4-methylimidazole ή 4-Mel). Σε πρόσφατη μελέτη βρέθηκε ότι τα αναψυκτικά περιέχουν επαρκείς ποσότητες για να αυξήσουν τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου.
Εάν έχετε «αδυναμία» στα αναψυκτικά light και δεν επιθυμείτε να αυξηθεί το βάρος σας, το ιδανικότερο είναι να προσπαθήσετε να τα αποφύγετε ή να τα πίνετε με μέτρο. Γενικότερα τα αναψυκτικά διαίτης έχουν συνδεθεί με αρκετές επιπλοκές στην υγεία, όπως παχυσαρκία, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, υψηλή αρτηριακή πίεση αίματος, καρδιακές παθήσεις και μεταβολικό σύνδρομο. Επιπλέον, τα αναψυκτικά δεν ωφελούν την υγεία σας, δεδομένου ότι δεν περιέχουν βιταμίνες ή άλλες θρεπτικές ουσίες. Οπότε αντιλαμβάνεστε ότι η συχνή κατανάλωση ανθρακούχων αναψυκτικών light είναι μια ανθυγιεινή συνήθεια, που στην ουσία μπορούν να σαμποτάρουν την προσπάθεια απώλειας ή διατήρησης του βάρους.
Susan E. Swithersemail. Artificial sweeteners produce the counterintuitive effect of inducing metabolic derangements. Department of Psychological Sciences and Ingestive Behavior Research Center, Purdue University. Volume 24, Issue 9, p431–441, September 2013.
Sharon P.G. Fowler MPH, Ken Williams MS and Helen P. Hazuda PhD. Diet Soda Intake Is Associated with Long-Term Increases in Waist Circumference in a Biethnic Cohort of Older Adults: The San Antonio Longitudinal Study of Aging. Volume 63, Issue 4, pages 708–715, April 2015.
Jotham Suez, Tal Korem, David Zeevi, Gili Zilberman-Schapira, Christoph A. Thaiss, Ori Maza, David Israeli, Niv Zmora, Shlomit Gilad, Adina Weinberger, Yael Kuperman, Alon Harmelin, Ilana Kolodkin-Gal, Hagit Shapiro, Zamir Halpern, Eran Segal & Eran Elinav. Artificial sweeteners induce glucose
intolerance by altering the gut microbiota. Nature 514, 181–186. 09 October 2014.
Tyler J. S. Smith, Julia A. Wolfson, Ding Jiao, Michael J. Crupain, Urvashi Rangan, Amir Sapkota, Sara N. Bleich, Keeve E. Nachman. Caramel Color in Soft Drinks and Exposure to 4-Methylimidazole: A Quantitative Risk Assessment. February 18, 2015.