myDiatrofi

H δύναμη της πρωτεΐνης

Γράφτηκε από τον  Κατηγορία: Μακροθρεπτικά Συστατικά
proteini

Οι πρωτεΐνες, αποτελούν ένα από τα 3 βασικά μακροθρεπτικά συστατικά και τη σημαντικότερη πηγή θερμίδων που πρέπει να καταναλώνονται σε κάθε γεύμα, συμπεριλαμβανόμενων και των σνακ, στο σύνολο του ημερήσιου σιτηρεσίου ενός ατόμου.
Η δύναμη της πρωτεΐνης να επιβραδύνει σημαντικά τον ρυθμό πέψης του γεύματος, να συμβάλει στην ανάπτυξη και την ανακατασκευή των ιστών, να μειώνει τον συνολικό γλυκαιμικό δείκτη, να βοηθάει στον έλεγχο της όρεξης, να επιβραδύνει την πείνα και να βελτιώνει την αθλητική απόδοση, την καθιστούν εξαιρετικά σημαντική για το γενικότερο βιολογικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού!

Ο ρόλος της πρωτεΐνης στα πλαίσια μιας υγιεινής διατροφής

Οι πρωτεΐνες χτίζουν και διατηρούν τους μυς, τα όργανα, τους συνδετικούς ιστούς, το δέρμα, τα οστά, τα δόντια, το αίμα και το DNA. Βοηθούν το σώμα να θεραπεύσει αρρώστιες και τραυματισμούς. Χωρίς τις πρωτεΐνες, ακόμη και μια ήπια άσκηση θα αποδυνάμωνε τον οργανισμό σε σημείο εξάντλησης. Οι πρωτεΐνες συμβάλλουν στο σχηματισμό των ενζύμων. Σχεδόν όλες οι αντιδράσεις που συμβαίνουν στο σώμα, όπως η πέψη, απαιτούν ένζυμα. Τα ένζυμα είναι πρωτεϊνικά μόρια που ελέγχουν όλες τις βιοχημικές αντιδράσεις του οργανισμού δρώντας ως καταλύτες (επιτάχυνση αντιδράσεων). Στο αίμα υπάρχουν πολλές σημαντικές πρωτεΐνες με ρόλο που είναι απαραίτητος για τη ζωή, τα αντισώματα. Ένα αντίσωμα, γνωστό και ως ανοσοσφαιρίνη, είναι ένα μεγάλο σχήματος Υ πρωτεϊνικό μόριο που παράγεται από τα Β - λεμφοκύτταρα και χρησιμοποιείται από το ανοσοποιητικό σύστημα για να αναγνωρίσει και να ακινητοποιήσει ξένα αντικείμενα όπως είναι τα βακτήρια και οι ιοί. Οι πρωτεΐνες που λειτουργούν και ως ορμόνες, είναι ουσίες απαραίτητες για διάφορες λειτουργίες του οργανισμού. Η κάθε κατηγορία ορμονών έχει συγκεκριμένο και εξειδικευμένο ρόλο. Ουσιαστικά είναι οι χημικοί αγγελιοφόροι του σώματος. Για παράδειγμα ορμόνες, όπως η ινσουλίνη ρυθμίζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Αμινοξέα

Η πρωτεΐνη αποτελείται από είκοσι αμινοξέα. Τα αμινοξέα μπορούν να συνδεθούν μεταξύ τους σε ποικίλες αλληλουχίες για να σχηματίσουν μια μεγάλη ποικιλία πρωτεϊνών, απαραίτητες για το σώμα. Η αλληλουχία της σύνδεσης των αμινοξέων καθορίζει την μοναδική τρισδιάστατη δομή κάθε πρωτεΐνης και την ειδική λειτουργία της.
Ο οργανισμός συνθέτει μερικά από αυτά από τα αμινοξέα από μόνος του, αλλά δεν μπορεί να συνθέσει 9 αμινοξέα, τα οποία ονομάζονται απαραίτητα αμινοξέα. Αυτά τα αμινοξέα, πρέπει να προσλαμβάνονται από τη διατροφή. Όλα τα άτομα χρειάζονται 8 από αυτά τα αμινοξέα: την ισολευκίνη, την λευκίνη, την λυσίνη, την μεθειονίνη, την φαινυλαλανίνη, την θρεονίνη, την τρυπτοφάνη και την βαλίνη. Τα νήπια χρειάζονται επίσης ένα 9ο  αμινοξύ, την ιστιδίνη. Οι ζωικές τροφές (κρέας, ψαρικά, πουλερικά, αυγά και γαλακτοκομικά προϊόντα) περιέχουν τη μεγαλύτερη συγκέντρωση σε πρωτεΐνες. Οι ζωικές πρωτεΐνες θεωρούνται πλήρης, δηλαδή υψηλής βιολογικής αξίας διότι περιέχουν και τα 9 απαραίτητα αμινοξέα. Από τις ζωικές πρωτεΐνες, πρώτη από πλευράς αφομοίωσης είναι του αυγού, με δεύτερη στη σειρά αυτή του γάλακτος και έπονται του ψαριού, των πουλερικών και του κρέατος.
Οι φυτικές τροφές (όσπρια, λαχανικά, ξηροί καρποί, δημητριακά) περιέχουν επίσης πρωτεΐνες, όμως  δεν περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα και για αυτό το λόγο θα πρέπει να τρώει κανείς τρόφιμα που τα αμινοξέα του ενός να συμπληρώνουν τα αμινοξέα που λείπουν από το άλλο, έτσι ώστε να προμηθεύει τον οργανισμό του με πρωτεΐνη που να έχει και τα εννέα απαραίτητα αμινοξέα. Έτσι οι χορτοφάγοι για να παραμείνουν υγιείς θα πρέπει να καταναλώνουν αρκετές φυτικές τροφές με το σωστό συνδυασμό αμινοξέων.
Οι βασικοί συνδυασμοί που δίνουν πλήρη πρωτεΐνη είναι όσπρια (φασόλια, φακές, ρεβίθια, φάβα) με δημητριακά (ρύζι, σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, βρώμη, σίκαλη, κινόα κ.λπ.), όσπρια με ξηρούς καρπούς (ηλιόσποροι, φιστίκια, καρύδια, κουκουνάρι, σουσάμι, αμύγδαλα κ.λπ.) και δημητριακά με ξηρούς καρπούς.
Η πρωτεΐνη που προέρχεται από τα συμπληρωματικά αμινοξέα των φυτών θεωρείται πιο υγιής εναλλακτική λύση και από πολλούς ανθρώπους ανώτερη. Η κατανάλωση τέτοιων φυτικών συνδυασμών, ολοκληρώνει όχι μόνο την πρωτεΐνη, αλλά παρέχει επίσης και άλλα θρεπτικά συστατικά ζωτικής σημασίας για την καλή υγεία, όπως φυτικές ίνες, βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία. Ενώ παράλληλα τα περισσότερα φυτικά τρόφιμα δεν περιέχουν κορεσμένα λιπαρά.
Από τις φυτικές πρωτεΐνες, καλύτερες από πλευράς αφομοίωσης είναι αυτές που πλησιάζουν στο να πληρούν τον αριθμό των ουσιαστικών αμινοξέων, με πρώτη αυτή της σόγιας και έπονται οι ξηροί καρποί και τα όσπρια.

Τόνι Νζέιμ

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Προφίλ
Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Πρωτεΐνες ιδιότητες, δομή και λειτουργία