Το νάτριο είναι ένα σημαντικό θρεπτικό συστατικό που ρυθμίζει τον όγκο του αίματος, την αρτηριακή πίεση, την οσμωτική ισορροπία και το ρΗ στο ανθρώπινο σώμα. Το νάτριο πιστεύεται ότι έχει λάβει το όνομα του από την αραβική λέξη suda (صداع), δηλαδή κεφαλαλγία (πονοκέφαλος), καθώς οι ιδιότητες του νατρίου για την ανακούφιση από την κεφαλαλγία ήταν γνωστή από τα αρχαία χρόνια. Το μαγειρικό αλάτι αποτελείται κατά 97% με 99% από χλωριούχο νάτριο, ενώ το ανθρακικό νάτριο είναι το βασικό δραστικό συστατικό στην μαγειρική σόδα.
ΔΡΑΣΗ
Το Na είναι και συστατικό του παγκρεατικού υγρού, της χολής, των δακρύων και του ιδρώτα.
Το σώμα χρησιμοποιεί το νάτριο:
- Για τη διατήρηση ομαλού ισοζυγίου νερού μεταξύ των κυττάρων του σώματος και των περιβαλλόντων υγρών.
- Για τη μεταβίβαση των νευρικών ώσεων
- Στην εκτέλεση των μυϊκών συσπάσεων
- Για τη διατήρηση του ισοζυγίου οξέων-αλκαλίων μέσα στο σώμα σε στενή σχέση με τα διττανθρακικά, τα φωσφορικά και την πρωτεΐνη καθώς και με τα μέταλλα κάλιο, ασβέστιο και μαγνήσιο.
- Σαν συστατικό της ATP-άσης, του ενζύμου που είναι υπεύθυνο για τη διάσπαση της τριφωσφορικής αδενοσίνης κατά την παραγωγή ενέργειας
- Για την ενεργό μεταφορά των θρεπτικών αμινοξέων και της γλυκόζης μέσα στα κύτταρα του σώματος.
ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ
| Ηλικία | Άνδρες | Γυναίκες | Εγκυμοσύνη | Θηλασμός |
| έως 6 μηνών | 400 mg | 400 mg | ||
| 7-12 μηνών | 400 mg | 400 mg | ||
| 1-3 ετών | 800 mg | 800 mg | ||
| 4-8 ετών | 1200 mg | 1200 mg | ||
| 9-13 ετών | 2300 mg | 2300 mg | ||
| 14-18 ετών | 2300 mg | 2300 mg | 2400 mg | 2400 mg |
| 19-30 ετών | 2300 mg | 2300 mg | 2400 mg | 2400 mg |
| 31-50 ετών | 1500 mg | 1500 mg | 2400 mg | 2400 mg |
| 51+ ετών | 1300 mg | 1300 mg |
ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
Η κυριότερη πηγή του Na είναι το επιτραπέζιο αλάτι. Πλούσιες διαιτητικές πηγές - τροφές με νάτριο είναι επίσης το εκχύλισμα μαγιάς, το μπέικον, τα καπνιστά ψάρια, τα σαλάμια, οι σάλτσες, τα αλλαντικά, τα αλμυρά μπισκότα, τα επεξεργασμένα τυριά, το ροκφόρ, το καμαμπέρ, το ένταμ, το τσένταρ, τα σκληρά τυριά, η φέτα, το αλατισμένο βούτυρο, το ψωμί, οι ζωμοί, τα κονσερβοποιημένα θαλασσινά και λαχανικά.
ΕΛΛΕΙΨΗ
Η έλλειψη νατρίου είναι κάτι το εξαιρετικά απίθανο, με οποιαδήποτε διατροφή, αλλά μπορεί να επέλθει μετά από αφυδάτωση, όπως κατά την εξάντληση από τη ζέστη (θερμοπληξία) που προκαλείται από τις υψηλές θερμοκρασίες, σκληρή άσκηση και χειρωνακτική εργασία. Στα βρέφη, η αφυδάτωση μπορεί να προκληθεί από διάρροια. Τα συμπτώματα της ανεπάρκειας σε νάτριο είναι:
- έμετο
- ναυτία
- κεφαλαλγία
- σύγχυση
- λήθαργο
- απώλεια της όρεξης
- ανησυχία και ευερεθιστότητα
- κόπωση
- μυϊκή αδυναμία
- σπασμοί
- κράμπες
- μειωμένη συνείδηση ή κώμα που προκαλείται από υπερβολική κατακράτηση νερού στον εγκέφαλο
Εγκυµοσύνη και θηλασµός
Οι συνιστώμενη πρόσληψη νατρίου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι 2400 χιλιοστόγραμμα την ημέρα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχουν ιατρικοί λόγοι για περιορισμό της ποσότητας του νατρίου στη διατροφή. Συζητήστε με το γιατρό σας αν δεν είστε σίγουρες για την πρόσληψη νατρίου.
ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Το νάτριο είναι δυνατό να είναι τοξικό όταν:
- Η πρόσληψή του είναι υψηλή, ενώ η κατανάλωση νερού περιορισμένη.
- Όταν υπάρχει υψηλή αρτηριακή πίεση σε μερικούς ανθρώπους
- Ο οργανισμός έχει προσαρμοστεί σε χρόνιες δίαιτες φτωχές σε αλάτι.
- Τα βρέφη ή άλλα άτομα, διατρέφονται με περίσσεια νατρίου, ενώ οι νεφροί των ατόμων αυτών δεν έχουν τη δυνατότητα της απέκκρισής του.
Βιβλιογραφία: Newton, David E. (1999). Baker, Lawrence W., ed. Chemical Elements. ISBN 978-0-7876-2847-5. OCLC 39778687 "Sodium". Northewestern University. Retrieved 2011-11-21. Jump up to: a b Babar, S. (October 2013). "SIADH Associated With Ciprofloxacin.". The Annals of Pharmacotherapy (Sage Publishing) 47 (10): 1359–1363. doi : 10.1177/1060028013502457. ISSN 1060-0280. Kuhfahl J, Steinbrecher C, Wagner T, Wagner H, Fritze D, Link H, Schulte F, Pichlmeier U, Kreuser ED. Second-Line Treatment of Advanced Colorectal Cancer with a Weekly Simultaneous 24-Hour Infusion of 5-Fluorouracil and Sodium- Folinate: A Multicentre Phase II Trial. Onkologie. 2004 Oct;27(5):449-54. Hanko VP, Heckenberg A, Rohrer JS. Determination of amino acids in cell culture and fermentation broth media using anion-exchange chromatography with integrated pulsed amperometric detection. J Biomol Tech. 2004 Dec; 15(4):317-24. Kwon TH, Nielsen J, Knepper MA, Frokiaer J, Nielsen S. Angiotensin II ATI receptor blockade decreases vasopressin-induced water reabsorption and AQP2 levels in NaCl-restricted rats. Am J Physiol Renal Physiol. 2004 Dec 7. Bergmann R, Pietzsch J, Fuechtner F, Pawelke B, Beuthien-Baumann B, Johannsen B, Kotzerke J. 3-0-Methyl-6-18F-Fluoro-L-Dopa, a New Tumor Imaging Agent: Investigation of Transport Mechanism In Vitro. J Nucl Med. 2004 Dec;45(12):2116-22
