Το σκόρδο (Allium sativum) είναι ένα λαχανικό με πληθώρα θεραπευτικές ιδιότητες και οφέλη στην υγεία. Ποιο είναι το πιο φυσικό «αντί» που υπάρχει στον κόσμο; Αντισηπτικό, αντιβιοτικό, αντιτοξικό, αντιμικροβιακό, βακτηριοκτόνο (σκοτώνει τον βάκιλο του Κώχ-φυματίωση) και αντικαρκινικό είναι μόνο το σκόρδο. Είναι τόσο πολλές μάλιστα οι θαυματουργές του επιπτώσεις στην υγεία των φανατικών φίλων του ώστε να έχουν γραφτεί ολόκληρα βιβλία ειδικά και μόνο για το σκόρδο! Έχει έντονη οσμή και χαρακτηριστική καυστική γεύση που οφείλεται σε αιθέρια έλαια πλούσια σε θειούχες ενώσεις όπως η αλλιίνη, η αλισίνη και το αχοένιο. Είναι πλούσιο σε βιταμίνες Β1, Β2, Β3 και περιέχει ασβέστιο, σίδηρο, φώσφορο, σελήνιο.
Ιστορία του σκόρδου
Το σκόρδο καλλιεργείται εδώ και χιλιάδες χρόνια και πιθανότατα προέρχεται από την Ασία. Η μακριά ιστορία του σκόρδου ξεκινάει από τα βάθη της εξωτικής Μογγολίας και καταλήγει στις κουζίνες και τα «φαρμακεία» όλου σχεδόν του κόσμου. Ο Ηρόδοτος πίστευε ότι η πυραμίδα του Χέοπος χτίσθηκε χάρη στην δύναμη που χάριζε η καθημερινή κατανάλωση του σκόρδου στους εργάτες. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες θεωρούσαν ότι πρόκειται για το αγαπημένο μυρωδικό του θεού Άρη και το έτρωγαν καθημερινά ώστε να αποκτήσουν δύναμη. Ο Πλίνιος συνιστά την κατανάλωση του σκόρδου διότι εκτός από νόστιμο έχει την δυνατότητα να θεραπεύσει περισσότερες από 60 ασθένειες. Οι Βυζαντινοί λάτρευαν το σκόρδο και το χρησιμοποιούσαν σε μεγάλες ποσότητες σχεδόν στα περισσότερα φαγητά τους. Στην Αίγυπτο είναι γνωστό εδώ και 5.000 χρόνια και το θεωρούσαν ιερό. Είναι γνωστό ότι οι εργάτες που έχτισαν τις πυραμίδες έπαιρναν το πρωί μια σκελίδα σκόρδο σαν τονωτικό και αντισηπτικό. Στην αρχαία Ελλάδα οι αθλητές έτρωγαν σκόρδο σαν τονωτικό πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Αν και υπάρχουν σκόρδα άσπρα, ροζ και κόκκινα, στη χώρα μας προτιμάμε κυρίως αυτά που έχουν βολβούς λευκού χρώματος, με λεπτούς «χιτώνες» και με λίγες στον αριθμό και μεγάλες στο μέγεθος σκελίδες. Πολύ γνωστά είναι τα σκόρδα Τριπόλεως, που πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις. Στην αγορά σκόρδα βρίσκουμε όλο το χρόνο, ελληνικά ή εισαγωγής από τη Κίνα ή τη Νότια Αμερική. Το μέγεθος των σκελίδων εξαρτάται οπό την ποικιλία και το κλίμα. Όσο περισσότερη ηλιοφάνεια και όσο πιο πολλά θρεπτικά στοιχεία πάρει το σκόρδο κατά την περίοδο ανάπτυξης, τόσο καλύτερη είναι η ποιότητα του. Σε υγρό και δροσερό κλίμα αναπτύσσονται φυτά χαμηλότερης αξίας, γι' αυτό και το σκόρδο εισάγεται συνήθως από νότιες χώρες. Όταν τα φύλλα αποκτήσουν κιτρινωπό χρώμα, γίνεται η συγκομιδή, πλέκεται σε πλεξούδες και αποξηραίνεται σε σκιερό μέρος.
Οφέλη για την υγεία
| ||
Σκόρδο παρενέργειες
- Το σκόρδο απαγορεύεται στις γυναίκες που θηλάζουν γιατί προκαλεί κολικούς στο μωρό.
- Το σκόρδο μπορεί να ερεθίσει το στομάχι και να προκαλέσει πεπτικά προβλήματα όπως καούρες.
- Οι ισχυρές αρωματικές ενώσεις του σκόρδου εκκρίνονται μέσω των πνευμόνων και του δέρματος, το νωπό σέλινο μπορεί να μειώσει την οσμή στην αναπνοή.
Επιλογή, Συντήρηση, Χρήση
Πως διαλέγω καλό σκόρδο
Το σκόρδο πρέπει να έχει σφιχτό «κρέας». Αποφύγετε το σκόρδο που είναι μαλακό, ζαρωμένο, μουχλιασμένο με κηλίδες ή φύτρες. Οι βολβοί που έχουν συλλεχθεί πρόωρα έχουν εξασθενημένο άρωμα. Το μέγεθος δεν είναι ένδειξη ποιότητας. Στο εμπόριο βρίσκουμε όλο το χρόνο σκόρδο, σκόνη σκόρδου και σκελίδες μαριναρισμένες σε λάδι.
Πως να το συντηρείτε
Το σκόρδο διατηρείται σε μέρη ξηρά, σχετικά ζεστά και μακριά από την υγρασία ή το ηλιακό φως που το κάνει να «φυτρώνει» και να σαπίζει. Αν το ξεφλουδίσουμε, μπορούμε να το διατηρήσουμε για λίγο μέσα σε ένα καλά κλεισμένο σκεύος ή μέσα σε λίγο ελαιόλαδο. Το σκόρδο σε σκόνη στερείται οργανοληπτικών χαρακτηριστικών σε σχέση με αυτό που παίρνουμε σε σκελίδες.
Προτεινόμενος τρόπος κατανάλωσης
Το σκόρδο αποτελεί βασικό στοιχείο στη μαγειρική πολλών χωρών. Παρόλο που μετά την κατανάλωσή του «μυρίζει», το σκόρδο χρησιμοποιείται παντού. Τρώγεται σκέτο, μπαίνει στη σκορδαλιά και το τζατζίκι, αλλά και σε πληθώρα άλλων φαγητών, για να τα νοστιμίσει με την ιδιαίτερη γεύση και το διαπεραστικό του άρωμα. Καρυκεύει το κρέας, τα πουλερικά, το ψάρι, τα αλλαντικά, τις σάλτσες, τις σαλάτες, το βούτυρο, τα λαχανικά τουρσί, το ιταλικό πέστο και το λάδι.
Μια σκελίδα σκόρδο 3 γρ. περιέχει:
Νερό | (gr.) | 1.76 |
Ενέργεια | (Kcal) | 4 |
Πρωτεΐνες | (gr.) | 0.19 |
Λιπαρά | (gr.) | 0.02 |
Υδατάνθρακες | (gr.) | 0.99 |
Φυτικές Ίνες | (gr.) | 0.1 |
Ασβέστιο | (mg) | 5 |
Σίδηρο | (mg) | 0.05 |
Μαγνήσιο | (mg) | 1 |
Φώσφορο | (mg) | 5 |
Κάλιο | (mg) | 12 |
Νάτριο | (mg) | 1 |
Ψευδάργυρο | (mg) | 0.03 |
Χαλκό | (mg) | - |
Βιταμίνη C | (mg) | 0.9 |
Θειαμίνη | (mg) | 0.006 |
Ριβοφλαβίνη | (mg) | 0.003 |
Νιασίνη | (mg) | 0.021 |
Βιταμίνη B-6 | (mg) | 0.037 |
Βιταμίνη A | (IU) | 0 |
Nahdi A, Hammami I, Brasse-Lagnel C et al. Influence of garlic or its main active component diallyl disulfide on iron bioavailability and toxicity. Nutr Res. 2010 Feb;30(2):85-95. Ban JO, Oh JH, Kim TM et al. Anti-inflammatory and arthritic effects of thiacremonone, a novel sulfurcompound isolated from garlic via inhibition of NF-kB. Arthritis Res Ther. 2009; 11(5): R145. Kaschula CH, Hunter R, and Parker MI. Garlic-derived anticancer agents: structure and biological activity of ajoene. Biofactors. 2010 Jan;36(1):78-85. 2010. Ried K, Frank OR, Stocks NP et al. Effect of garlic on blood pressure: a systematic review and meta-analysis. BMC Cardiovasc Disord. 2008 Jun 16;8:13. 2008. Rivlin RS. Can garlic reduce risk of cancer?. Am J Clin Nutr. 2009 January; 89(1): 17-18.
