myDiatrofi

Αρκετοί είναι άνθρωποι που μπορεί να διαγνωστούν με ευαισθησία στη γλουτένη. Η ευαισθησία στη γλουτένη, η οποία δε σχετίζεται με την κοιλιοκάκη (μη κοιλιακή ευαισθησία στη γλουτένη ή Non-Celiac Gluten Sensitive ή NCGS) είναι μια διαταραχή κατά την οποία το σώμα δεν μπορεί να ανεχθεί τη γλουτένη που περιέχουν τα τρόφιμα. Είναι μια νέα σχετικά διαταραχή, οι πρώτες μελέτες προκύπτουν γύρω στο 1980, από την οποία πιστεύουν ότι πάσχουν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, οι οποίοι παραπονούνται για εντερικά και εξωεντερικά συμπτώματα που πιστεύουν ότι αμβλύνονται όταν δεν τρώνε γλουτένη. Παρόλα αυτά, η ύπαρξη της ευαισθησίας αυτής δεν είναι ευρέως αποδεκτή, ενώ δεν υπάρχει επιστημονική ομοφωνία για τα διαγνωστικά της κριτήρια, ούτε φυσικά για τους αιτιολογικούς παράγοντες ή τη θεραπεία της.

Τα άτομα που πάσχουν από ευαισθησία στη γλουτένη, υιοθετώντας μια δίαιτα ελεύθερη γλουτένης (GFD), μπορούν να ανακουφιστούν από χρόνια συμπτώματα, όπως φούσκωμα, διάρροια, πόνος στις αρθρώσεις, μούδιασμα στα πόδια, τα χέρια ή τα δάχτυλα και συχνές ημικρανίες. Η γλουτένη είναι ένα είδος πρωτεΐνης που βρίσκεται στο σιτάρι, τα προϊόντα σίτου, το κριθάρι και τη σίκαλη. Έτσι αποφεύγουν να καταναλώνουν τροφές με γλουτένη. Αλλά τα συμπτώματα τους μπορούν επανεμφανιστούν, επειδή καταναλώνουν τρόφιμα που περιέχουν «κρυμμένη» γλουτένη. Για παράδειγμα σοκολάτα, κέτσαπ, σάλτσα σόγιας, τσιπς με γεύσεις που δεν φαντάζονται ότι περιέχουν γλουτένη!
Σύμφωνα με εκτιμήσεις ερευνών, φαίνεται ότι 18 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν ευαισθησία στη γλουτένη. Δηλαδή το φαινόμενο ευαισθησίας στη γλουτένη είναι ίσως 6 φορές πιο συχνό από την κοιλιοκάκη. Για την Ελλάδα δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία πασχόντων στην επικράτεια, καθώς δεν έχει εκπονηθεί κάποια σχετική μελέτη. Επίσης δεν υπάρχει επίσημη καταγραφή των διαγνωσμένων ασθενών και νέων διαγνώσεων κάθε έτος. Αν λάβουμε υπόψη την παθολογία της ασθένειας στην Ευρώπη, στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περίπου 1 στους 100-200 ανθρώπους πάσχει από κοιλιοκάκη, οπότε περίπου 6  στους 100-200 ανθρώπους πάσχει από ευαισθησία στη γλουτένη. 

Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι η μη κοιλιακή ευαισθησία στη γλουτένη είναι μια έμφυτη ανοσοαπόκριση και όχι μια προσαρμοστική ανοσολογική απόκριση (όπως αυτοάνοσης) ή αλλεργική αντίδραση. Οι άνθρωποι γεννιούνται με έμφυτη ανοσία. Η έμφυτη ανοσία, είναι η άμεση ανοσολογική απόκριση που απαρτίζεται από κύτταρα και μηχανισμούς που έχουν ως στόχο την άμυνα του οργανισμού μετά από εισβολή ξένων οργανισμών κατά έναν μη ειδικό τρόπο.
Η μη κοιλιακή ευαισθησία στη γλουτένη έχει κλινικά αναγνωριστεί ως λιγότερο σοβαρή από ό, τι η κοιλιοκάκη. Δεν συνοδεύεται από εντεροπάθεια, αύξηση αντισωμάτων έναντι της γλιαδίνης, του ενδομυίου και της ιστικής τρανσγλουταμινάσης και αυξημένη διαπερατότητα του εντερικού βλεννογόνου, που είναι χαρακτηριστικά συμπτώματα της κοιλιοκάκης. Με άλλα λόγια, τα άτομα με μη κοιλιακή ευαισθησία, βγαίνουν αρνητικά στον αιματολογικό έλεγχο για κοιλιοκάκη και επιπλέον δεν έχουν το ίδιο επίπεδο εντερικής βλάβης σε σχέση με άτομα που πάσχουν από κοιλιοκάκη.
Η έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων καθιστά δύσκολο να γνωρίζουμε αν ένα άτομο με μη κοιλιακή ευαισθησία στη γλουτένη μπορεί να καταναλώσει με ασφάλεια μικρές ποσότητες γλουτένης σε τακτά χρονικά διαστήματα ή αν είναι απαραίτητη η πλήρης αποχή από τα τρόφιμα που την περιέχουν.
Ωστόσο, επειδή η κατανάλωση τροφών που περιέχουν γλουτένη μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικά προβλήματα σε πολλά άτομα με μη κοιλιακή ευαισθησία στη γλουτένη, θα πρέπει να τα αποκλείσουν από την καθημερινότητα τους και να ενημερωθούν σε ποιες τροφές κρύβεται, ειδικά όταν τρώνε σε εστιατόρια. Μερικές φορές, ακόμη και σε εστιατόρια με μενού χωρίς γλουτένη, μπορεί εν αγνοία τους, να μολύνουν με γλουτένη τροφές που δεν περιέχουν από τη φύση τους γλουτένη. Για παράδειγμα, εστιατόρια μολύνουν απλά λαχανικά κατά το μαγείρεμα τους με νερό πού προηγουμένως είχαν βράσει ζυμαρικά.

Νέα μόδα αδυνατίσματος

Μια δίαιτα ελεύθερη σε γλουτένη δεν είναι υγιεινή όταν δεν υπάρχει δυσανεξία ή ευαισθησία στη γλουτένη. Η δίαιτα ελεύθερη σε γλουτένη είναι απαραίτητη μόνο σε όσα άτομα πάσχουν από κοιλιοκάκη ή σε άτομα με μη κοιλιακή ευαισθησία στη γλουτένη και αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της θεραπείας μετά τη διάγνωση. Επίσης οι δίαιτες ελεύθερες σε γλουτένη έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β και σε αρκετά ιχνοστοιχεία και δεν έχει αποδειχθεί ότι έχουν κάποια σημαντική επίδραση στην απώλεια βάρους, καθ’ ότι δεν έχουν γίνει μελέτες πάνω στο θέμα.

 Δείτε επίσης σε ποιες τροφές κρύβεται η γλουτένη.