myDiatrofi

Σύκο ιδιότητες, θρεπτική αξία και βιταμίνες

Γράφτηκε από τον  Κατηγορία: Φρούτα
syko-idiotites-threptiki-aksia-kai-vitamines

Το σύκο έχει πολλές ευεργετικές ιδιότητες, μεγάλη θρεπτική αξία και αρκετές βιταμίνες. Συγκεκριμένα, τα σύκα περιέχουν 83% φυσικά σάκχαρα. Αποτελούν πηγή ασβεστίου και ινών και περιέχουν βιταμίνες Α, Β και C. Είναι πολύ γνωστά για τις χωνευτικές τους ιδιότητες και είναι ιδανικά για την καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας. Ένα σύκο έχει περίπου 30 θερμίδες.
Το σύκο είναι ένα από τα αγαπημένα καλοκαιρινά φρούτα, που μας συνοδεύει ακόμα και στις διακοπές. Τα σύκα είναι φρούτα οβάλ ή σε σχήμα αχλαδιού, από τα πιο γευστικά, που τρώγονται φρέσκα ή ξερά. Αν και τα αποξηραμένα σύκα είναι διαθέσιμα όλο το χρόνο, τίποτα δεν συγκρίνεται με την μοναδική γεύση, υφή και άρωμα των φρέσκων σύκων. Δεν είναι ζουμερά με την έννοια που ξέρουμε, ούτε η γεύση τους είναι ιδιαίτερα δυνατή, αλλά είναι πολύ γλυκά και μας φέρνουν στο νου εικόνες μεσογειακού τοπίου. Υπάρχουν τρεις βασικές κατηγορίες σύκων: άσπρα, μαύρα και κόκκινα. Χρωματικά κυμαίνονται από απαλό πράσινο μέχρι σκούρο χρυσαφί, καφέ ή βυσσινί. Τα σύκα τρώγονται και ολόκληρα, αλλά συνήθως τα ξεφλουδίζουμε. Το χρώμα της φλούδας τους δεν παίζει μεγάλο ρόλο στη γεύση του σύκου. Η υψηλή περιεκτικότητα σε φυσικά σάκχαρα τα κάνει τα πιο γλυκά από όλα τα φρούτα. Η γεύση τους διαφέρει ανάλογα με την προέλευση και το βαθμό ωρίμασής τους.
Σπάνια θα βρείτε σύκα στην αγορά με το όνομα της ποικιλίας τους. Συνήθως χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με το χρώμα τους. Έτσι υπάρχουν άσπρα, μαύρα και κόκκινα. Στην Ιταλία θα βρείτε τα πράσινα σύκα Kadota, ενώ στη Γαλλία τα Buissone, τα Barbillone και τα Dauphine Violette. Τα σύκα που προέρχονται από την Τουρκία έχουν βυσσινιά φλούδα και έντονα κόκκινη σάρκα.

Ιστορία του σύκου
Τα σύκα γνωστά ήδη από τη αρχαιότητα, με αναφορές τους στην Βίβλο και σε αρχαία κείμενα. Τα σύκα λένε ότι υπήρχαν στον κήπο της Εδέμ και με τα φύλλα τους σκέπαζαν το σώμα τους ο Αδάμ και η Εύα. Οι ανά τους αιώνες σεμνότυφοι κατέστρεφαν έργα τέχνης καλύπτοντας γυμνά κορμιά με «φύλλα συκής». Kαλλιεργήθηκαν για πρώτη φορά στην Αίγυπτο από όπου μεταφέρθηκαν στην Κρήτη και την υπόλοιπη Ελλάδα, γύρω στον 9ο αιώνα π.Χ. και αποτέλεσαν βασικό τρόφιμο στην παραδοσιακή τους διατροφή. Για τους αρχαίους Έλληνες ήταν τόσο σπουδαία τροφή, που δημιουργήθηκαν νομοί απαγόρευσης της εξαγωγής των καλύτερων ποικιλιών συκών. Ακόμα και οι αρχαίοι Ρωμαίοι το εκτιμούσαν ιδιαίτερα, τόσο που το θεωρούσαν ιερό φρούτο. Κατά τη διάρκεια αυτής της ιστορικής περιόδου, ήταν ήδη γνωστές τουλάχιστον 29 ποικιλίες σύκων. Λένε ότι η παλιότερη γνωστή συκιά στον κόσμο βρίσκεται σε έναν κήπο στη Σικελία.
Αργότερα τα σύκα εισήχθησαν και σε άλλες περιοχές της Μεσογείου από τους αρχαίους κατακτητές και στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στο δυτικό ημισφαίριο από τους Ισπανούς στις αρχές του 16ου αιώνα. Στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν οι Ισπανοί ιεραπόστολοι καθιέρωσαν την αποστολή στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια, φύτεψαν, επίσης, και εκεί συκιές. Σήμερα, η Καλιφόρνια παραμένει μία από τις μεγαλύτερες παραγωγούς σύκων, όπως είναι επίσης η Τουρκία, η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία.

 Οφέλη για την υγεία

  • Τα σύκα αποτελούν καλή πηγή καλίου, ένα μέταλλο που βοηθά στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης. Δεδομένου ότι πολλοί άνθρωποι όχι μόνο δεν τρώνε αρκετά φρούτα και λαχανικά, αλλά καταναλώνουν υψηλές ποσότητες νατρίου, όπως το αλάτι το οποίο προστίθεται συχνά σε επεξεργασμένα τρόφιμα, μπορεί να έχουν χαμηλά επίπεδα καλίου. Η χαμηλή κατανάλωση τροφών πλούσιων σε κάλιο, ειδικά όταν συνδυάζεται με υψηλή πρόσληψη νατρίου, μπορεί να οδηγήσει σε υπέρταση.
  • Τα σύκα αποτελούν πολύ καλή πηγή διαιτητικών ινών. Οι φυτικές ίνες των τροφίμων έχουν θετική επίδραση στη διαχείριση του βάρους. Τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες αυξάνουν το αίσθημα του κορεσμού λόγω του όγκου τους, ενώ παράλληλα λόγω της χαμηλής θερμιδικής πυκνότητάς τους οδηγούν σε μείωση της προσλαμβανόμενης ενέργειας. Επιπλέον οι φυτικές ίνες προάγουν την κινητικότητα του έντερου με αποτέλεσμα να συμβάλλουν στην πρόληψη και αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
  • Τα σύκα έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε ασβέστιο το οποίο απαιτείται για την συντήρηση των υγειών οστών. Το ασβέστιο σε συνδυασμό με το κάλιο βοηθούν στην καλή οστική πυκνότητα, ενώ προστατεύουν από την εμφάνιση οστεοπενίας, οστεοπόρωσης και αρθρίτιδας. Τα σύκα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και να βοηθήσουν άτομα με αλλεργίες στα γαλακτοκομικά ή με σοβαρή δυσανεξία λακτόζης.
  • Τα σύκα αποτελούν καλή πηγή σιδήρου και φυλλικού οξέος και επομένως πολύ καλή επιλογή για άτομα με αναιμία, για γυναίκες κατά τη διάρκεια της αδιαθεσίας, για τις εγκύους και τις θηλάζουσες.

 Επιλογή, Συντήρηση, Χρήση

Πως διαλέγω καλό σύκο
Επειδή τα σύκα είναι από τα πιο ευπαθή φρούτα και δεν αντέχουν στη μεταφορά, γι' αυτό είναι δύσκολο να βρείτε εισαγόμενα σύκα στο καλύτερο στάδιο ωρίμασης. Τα σύκα καλό είναι να αγοράζονται μια ή δύο μέρες πριν την κατανάλωση.
Προσέχετε τα σύκα να έχουν βαθύ χρώμα και απαλή αλλά όχι μαλακή υφή όταν πρόκειται να αγοραστούν. Να υποχωρούν δηλαδή λίγο στην απαλή πίεση χωρίς να χάνουν το σχήμα τους. Να μην είναι χτυπημένα ή με μελανά σημάδια και να έχουν ένα αμυδρό, λεπτό άρωμα. Αν η μυρωδιά τους είναι πολύ όξινη, είναι μάλλον παραγινωμένα και θα έχουν και ξινή γεύση. Αν αγοράσετε τα σύκα στη χώρα παραγωγής τους, μπορεί να είναι λίγο σκισμένη η φλούδα τους. Αν πρόκειται να τα καταναλώσετε άμεσα, αυτό δεν παίζει κανένα ρόλο.
Προσοχή μόνο να μην τα πιέσετε κατά τη μεταφορά, γιατί θα λιώσουν και δε θα τρώγονται. Όσο πιο ώριμα είναι τα σύκα, τόσο πιο πολλά αντιοξειδωτικά συστατικά περιέχουν. Η εποχή του φρέσκου σύκου είναι από τον Ιούνιο μέχρι και τον Σεπτέμβριο.
Τα άγουρα σύκα μπορούν να μείνουν σε θερμοκρασία δωματίου για μια-δυο μέρες, μέχρι να μαλακώσει η φλούδα τους, αλλά δεν πρόκειται ποτέ να αποκτήσουν αυτή την εξαιρετική γεύση των φρούτων που έχουν ωριμάσει φυσικά επάνω στο δέντρο.

Πως να το συντηρείτε
Τα ώριμα σύκα καλό είναι να καταναλώνονται τη μέρα της αγοράς τους, αλλά μπορούν να διατηρηθούν και στο ψυγείο, στο συρτάρι για τα λαχανικά, μέχρι και τρεις μέρες. Καλό είναι να τα βγάζετε κάποια λεπτά πριν τα σερβίρετε γιατί, όταν είναι πολύ παγωμένα, χάνουν τη γεύση τους. Μπορείτε να τα τυλίξετε με απορροφητικό χαρτί σε ένα μέτριο μπολ με καπάκι, έτσι ώστε να μην αλλοιωθούν από άλλα τρόφιμα. Αν έχετε αγοράσει ανώριμα σύκα, τότε διατηρήστε τα σε ένα πιάτο και θερμοκρασία δωματίου, μέχρι να ωριμάσουν. Τα αποξηραμένα σύκα διατηρούνται για αρκετούς μήνες σε δροσερό και σκοτεινό μέρος τυλιγμένα επίσης για να μην αλλοιώνονται από τον αέρα.

Προτεινόμενος τρόπος κατανάλωσης
Ο καλύτερος τρόπος να απολαύσετε τα σύκα είναι να τα μαζέψετε απευθείας από το δέντρο. Τα φρέσκα σύκα, πριν την κατανάλωσή τους, τα πλένουμε σε δροσερό τρεχούμενο νερό και στη συνέχεια αφαιρούμε απαλά το μίσχο.
Πάντα να σερβίρετε τα σύκα σε θερμοκρασία δωματίου, ποτέ πολύ παγωμένα. Είναι πολύ εντυπωσιακά όταν είναι απλωμένα πάνω σε φύλλα συκιάς που έχετε στρώσει στην πιατέλα, ιδιαίτερα αν κόψετε στα τέσσερα το κάθε σύκο και σερβίρετε ένα σε κάθε φύλλο. Στο κέντρο μπορείτε να βάλετε κάποια γέμιση, αν θέλετε. Νοστιμότατες προτάσεις αποτελούν το τυρί κρέμα ανακατεμένο με μέλι και κομμένα καρύδια, τα φρέσκα φραμπουάζ ή η μους φραμπουάζ.
Τα φρέσκα σύκα συνήθως τρώγονται ωμά ως επιδόρπιο ή ως ορεκτικό με προσούτο ή σαλάμι. Ταιριάζουν πολύ με τους ξηρούς καρπούς, όπως τα καρύδια, τα φιστίκια και τα αμύγδαλα, και μπορούν να συνδυαστούν σε πιατέλα τυριών με σταφύλια και ξηρούς καρπούς. Μπορείτε να τα γεμίσετε με γλυκιά ή αλμυρή γέμιση, όπως κρέμα γάλακτος ή μπλε τυρί, σέλερι και καρύδι ή μάρτσιπαν. Μπορείτε, επίσης, να τα γεμίσετε με τυρί μασκαρπόνε και μούρα. Τα σύκα γίνονται υπέροχες κομπόστες, γλυκό του κουταλιού και μαρμελάδα. Για να φτιάξετε ένα γευστικό επιδόρπιο, μπορείτε να τα βράσετε σε κρασί, μέλι ή σιρόπι, να τα γλασάρετε ή να τα βάλετε σε τάρτες με παγωτό. Είναι, επίσης, καταπληκτικά και σε αλμυρές συνταγές, όπως η πάπια και το αρνάκι. Για να βράσετε τα σύκα, τα βάζετε σε ένα σκεύος και τα σκεπάζετε με σιρόπι, κόκκινο ή λευκό κρασί ή πόρτο. Προσθέτετε μυρωδικά της επιλογής σας, όπως μέλι, κανέλα, βανίλια και λεμόνι. Τα αφήνετε να βράσουν, μετά χαμηλώνετε τη φωτιά, τα σκεπάζετε και ανακατεύετε ελαφρώς για 15 λεπτά μέχρι να μαλακώσουν. Με μια τρυπητή κουτάλα βγάζετε η σύκα και τα βάζετε σε πιατέλα. Στη συνέχεια βράζετε το υγρό τους μέχρι να δέσει και να σιροπιάσει, και το ρίχνετε πάνω από τα φρούτα.
Για να μαγειρέψετε σύκα με βούτυρο, τα κόβετε στη μέση και τα βάζετε σε ταψί με την κομμένη πλευρά προς τα πάνω. Βάζετε λίγο βούτυρο σε κάθε μισό σύκο, τα ραντίζετε με πόρτο ή Μαρσάλα και λίγη κανέλα ή μοσχοκάρυδο και τα ψήνετε μέχρι να πάρουν χρώμα. Σερβίρετε με κρέας ή πουλερικά, ή τα περνάτε με μέλι και τα σερβίρετε ως επιδόρπιο.
Για να καραμελώσετε τα σύκα, τα βυθίζετε σε νερό και τα πασπαλίζετε με ψιλή ζάχαρη ή ζάχαρη με άρωμα βανίλιας μέχρι να σκεπαστούν τελείως. Τα βάζετε σε προθερμασμένο φούρνο στους 220 βαθμούς και τα αφήνετε να ψηθούν για περίπου 15 λεπτά, μέχρι να καραμελώσει η ζάχαρη. Τα αφήνετε να κρυώσουν και τα παγώνετε προτού τα σερβίρετε.
Τα αποξηραμένα σύκα μπορούν να καταναλωθούν αμέσως, όμως αν τα θέλουμε πιο ζουμερά, μπορούμε να τα μουλιάσουμε ή να τα σιγοβράσουμε για μερικά λεπτά σε νερό ή χυμό φρούτων.
Τα σύκα μπορούμε να τα καταναλώσουμε σε σαλάτες με λαχανικά, σε συνδυασμό με γιαούρτι, σαν γλυκό του κουταλιού, σε πρωινό γεύμα συνδυαστικά με βρώμη και γάλα, σε φρουτοχυμούς ή smoothies, σε συνδυασμό με κατσικίσιο τυρί και ψιλοκομμένα αμύγδαλα σαν ορεκτικό γεύμα.

Προσοχή στην κατανάλωση
Άτομα που έχουν νεφρικά προβλήματα ή στη χοληδόχο κύστη ή πέτρες στα νεφρά, καλό είναι να περιορίζουν ή να αποφεύγουν την κατανάλωση σύκων, διότι είναι από τα λίγα φρούτα που περιέχουν οξαλικά οξέα τα οποία σε υψηλές υψηλή συγκεντρώσεις στα υγρά του σώματος, κρυσταλλοποιούνται και σχηματίζουν λίθους οξαλικού ασβεστίου.
Ακόμη, στα αποξηραμένα σύκα που πωλούνται στο εμπόριο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί διοξείδιο του θείου με σκοπό τη διατήρηση του χρώματος και την συντήρηση του προϊόντος. Η ένωση όμως αυτή είναι επικίνδυνη για τον άνθρωπο ιδιαίτερα αν πάσχει από άσθμα.
Άτομα που πάσχουν από γαστρεντερικές παθήσεις, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά στην κατανάλωση σύκων, λόγο των σπόρων που περιέχουν και προκαλούν προβλήματα για παράδειγμα σε άτομα με κολίτιδα.

Ένα μέτριο φρέσκο σύκο 50 γρ. περιέχει:

 

 Νερό

(gr.)

39

 Ενέργεια

(Kcal)

37

 Πρωτεΐνες

(gr.)

0.4

 Λιπαρά

(gr.)

0.1

 Υδατάνθρακες

(gr.)

9.6

 Φυτικές Ίνες

(gr.)  

1.4

 Ασβέστιο

(mg)

18

 Σίδηρο

(mg)

0.2

 Μαγνήσιο

(mg)

8

 Φώσφορο

(mg)

7

 Κάλιο

(mg)

116

 Νάτριο

(mg)

21.4

 Ψευδάργυρο

(mg)

0

 Βιταμίνη C

(mg)

1

 Θειαμίνη

(mg)

0.03

 Ριβοφλαβίνη

(mg)

0.02

 Νιασίνη

(mg)

0.2

 Βιταμίνη B-6

(mg)

0.06

 Βιταμίνη A 

(IU)

71

 

 

Βιβλιογραφία:

Appel LJ, Moore TJ, Obarzanek E, et al. A clinical trial of the effects of dietary patterns on blood pressure. DASH Collaborative Research Group. N Engl J Med. 1997 Apr 17;336(16):1117-24. 1997.

Ludwig DS, Pereira MA, Kroenke CH, et al. Dietary fiber, weight gain, and cardiovascular disease risk factors in young adults. JAMA 1999 Oct 27;282(16):1539-46. 1999.

Pasman WJ, Saris WH, Wauters MA, et al. Effect of one week of fibre supplementation on hunger and satiety ratings and energy intake. Appetite 1997 Aug;29(1):77-87. 1997.

Sellmeyer DE, Schloetter DE, Schloetter M et al. Potassium citrate prevents urine calcium excretion and bone resorption induced by a high sodium chloride diet. J Clin Endo Metab 2002;87(5):2008-12. 2002.

Τόνι Νζέιμ

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Προφίλ