myDiatrofi

Το πρωτόγαλα (Colostrum) είναι η πρώτη τροφή της ζωής. Η πρώτη τροφή μετά την γέννησή μας είναι το πρωτόγαλα από την μητέρα μας! Το κόλοστρουμ παράγεται από τους γαλακτοφόρους αδένες όλων των θηλαστικών. Είναι επίσης γνωστό ως "πρωτόγαλα" επειδή είναι το πρώτο γάλα που παράγει η μητέρα αμέσως μετά τη γέννα. Στην αρχαία Ελλάδα ήταν γνωστό ως "πύαρ" με πολύ διαδεδομένη χρήση ανάμεσα στους αθλητές.
Η σπουδαιότητα του colostrum έγκειται στο γεγονός ότι είναι η πρώτη τροφή που λαμβάνει το νεογνό αμέσως μετά τη γέννησή του. Με την ιδιότητά του αυτή το colostrum είναι μία τροφή εξαιρετικά υψηλής θρεπτικής αξίας. Εν τούτοις είναι υψίστης σημασίας το γεγονός ότι το Colostrum έχει σχέση με την διεργασία γνωστή ως "παθητική μετάδοση ανοσίας". Είναι μία λειτουργία υποστήριξης της ζωής με κύριο χαρακτηριστικό παράδειγμα ζώα φάρμας όπως το άλογο, η αγελάδα, το πρόβατο, η κατσίκα κλπ. Εάν τα ζώα αυτά δεν λάβουν colostrum τις πρώτες μία, δύο ημέρες της ζωής τους τότε πιθανότατα θα πεθάνουν. Σε αντίθεση με τους ανθρώπους, οι οποίοι ανοσοποιούνται παθητικά μέσα στη μήτρα μέσω του πλακούντος, τα ζώα αυτά γεννώνται χωρίς κανένα αμυντικό μηχανισμό - ανοσοποιητικό σύστημα - με τον οποίον θα ήταν σε θέση να καταπολεμήσουν τις διάφορες λοιμώξεις.

Πρωτόγαλα ιδιότητες και οφέλη στην υγεία:

• Μικρόβια - βακτηρίδια: Σε έρευνα διαπιστώθηκε ότι το πρωτόγαλα, τόσο σε υγιή άτομα και όσο και σε άτομα με υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο, είναι τουλάχιστον 3 φορές πιο αποτελεσματικό από ό, τι ο εμβολιασμός για την πρόληψη της γρίπης. Μια άλλη έρευνα έδειξε ότι το αγελαδινό πρωτόγαλα που περιέχει αντισώματα για το ροταϊό ειδικά στα βρέφη και μικρά νήπια είναι ιδιαίτερα σημαντικό διότι προκαλεί παθητική ανοσοποίηση, με αποτέλεσμα να μην μολύνονται. Ο ροταϊός είναι η πιο συχνή αιτία ιογενούς γαστρεντερίτιδας στα παιδιά. Τα πιο τυπικά συμπτώματα είναι οι έμετοι, η διάρροια και ο πυρετός. Σε σπάνιες όμως περιπτώσεις ο ροταϊός μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή αφυδάτωση, σπασμούς, αλλά ακόμα και το θάνατο. Επιπλέον το αγελαδινό πρωτόγαλα περιέχει ανοσοσφαιρίνες ειδικές και για πολλούς άλλους ανθρώπινους παθογόνους μικροοργανισμούς όπως εσερίχια κόλι (Escherichia coli), κρυπτοσπορίδιο (Cryptosporidium parvum), σιγκέλλα (Shigella flexneri), σαλμονέλα (Salmonella) και σταφυλόκκοκο (Staphylococcus).
• Αθλητικές επιδόσεις: Ακόμα σε αθλήματα αυξημένης έντασης όπως είναι η ποδηλασία, έρευνες έδειξαν ότι μικρές δόσεις από πρωτόγαλα αγελαδινό ως συμπλήρωμα, βελτιώνει την απόδοση των αθλητών και διατηρεί αμείωτες τις αναπνευστικές παραμέτρους (αναπνευστικό κατώφλι) μετά από ημέρες προπόνησης σε πολύ υψηλές εντάσεις. Επιπλέον επηρεάζει τους ινσουλινομιμητικούς αυξητικούς παράγοντες IGF-I, τις ανοσοσφαιρίνες IgG και τις ορμόνες κατά τη διάρκεια της άσκησης. Αυξάνει τον δείκτη αυξητικών παραγόντων IGF-I των αθλητών κατά τη διάρκεια ασκήσεων δύναμης και αντοχής. Ο αυξητικός παράγοντας IGF είναι μια ορμόνη (πρωτεϊνούχο πολυπεπτίδιο) που ρυθμίζει τον πολλαπλασιασμό και τη διαφοροποίηση των κυττάρων και παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη κατά την παιδική ηλικία και συνεχίζει να έχει αναβολικές επιδράσεις και στους ενήλικες. Ερευνητές επιβεβαίωσαν ότι η συμπλήρωση με πρωτόγαλα βελτιώνει την αθλητική απόδοση καλύτερη από πρωτεΐνη ορού γάλακτος. Το πρωτόγαλα δεν είναι απαγορευμένο στη λίστα φαρμάκων της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής.
• Αλτζχάιμερ: Ενθαρρυντικά είναι τα αποτελέσματα μιας άλλης μελέτης σχετικά με τη νόσο Αλτζχάιμερ και τη λήψη πρωτογάλατος. Το πρωτόγαλα που περιέχει προλίνη (α-αμινοξύ), είναι ένα από τα πρωτεϊνογενετικά αμινοξέα, αναγκαίο για τον σχηματισμό του κολλαγόνου και για τη θεραπεία της ασθένειας του Alzheimer και άλλες εγκεφαλικές λειτουργίες. Στην ελεγχόμενη αυτή έρευνα διαπιστώθηκε άτομα με ήπια ή μέτρια άνοια που κατανάλωναν συμπλήρωμα πρωτογάλατος είχαν βελτίωση ή παρέμειναν σταθερά στην υγεία τους. Τα αποτελέσματα είναι σίγουρα πολύ ενθαρρυντικά αλλά χρήζουν περαιτέρω έρευνας.
• AIDS - HIV: Σε μια μη ελεγχόμενη μελέτη 25 ασθενών, μολυσμένων με τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας, με χρόνια διάρροια λόγω μολύνσεως από το παράσιτο κρυπτοσπορίδιο (Cryptosporidium), διαπιστώθηκε ότι η λήψη πρωτογάλατος είχε σαν αποτέλεσμα να σταματήσουν οι ισχυρές διαρροϊκές αυτές καταστάσεις. Άλλες δυο παρόμοιες μελέτες έδειξαν τα ίδια αποτελέσματα. Η κλινική εικόνα του νοσήματος περιλαμβάνει κυρίως έντονες υδαρείς διάρροιες, κοιλιακό άλγος και κοιλιακές κράμπες, απώλεια όρεξης, πυρετό, ναυτία, έμετο και αφυδάτωση.
• Πεπτικό σύστημα: έχει διαπιστωθεί ότι το πρωτόγαλα βοηθάει στην αντιμετώπιση διαταραχών του πεπτικού συστήματος όπως κολίτιδα, έλκος, ευερέθιστο έντερο κ.α. Το πρωτόγαλα έχει λιγότερη λακτόζη και λίπος σε σύγκριση με ώριμο γάλα. Την περίοδο αυτή, το Ινστιτούτο Έρευνας και Τεχνολογίας Θεσσαλίας του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης υλοποιεί ένα συναφές ευρωπαϊκό πρόγραμμα, με τίτλο «Επιπτώσεις των λειτουργικών τροφίμων με βάση το πρωτόγαλα στις γαστρεντερικές διαταραχές» (GI-Neu: Impact of Colostrum-Based Neutraceuticals on Functional Gastrointestinal Disorders).

Όπως συμβαίνει με όλα τα συμπληρώματα, άτομα τα οποία είναι σε εγκυμοσύνη, σε περίοδο θηλασμού ή έχουν δυσανεξία σε γαλακτοκομικά προϊόντα θα πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους.

Ποιο είναι το καλύτερο πρωτόγαλα; Το πρωτόγαλα αγελάδας είναι και το καλύτερο. Ο λόγος είναι γιατί το αγελαδινό πρωτόγαλα περιέχει πολύ περισσότερα αντισώματα σε σχέση με το ανθρώπινο. Επιπλέον τα θηλαστικά παρέχουν στα νεογνά τους και είναι η σχεδόν η μόνη οδός για την απόκτηση της παθητικής ανοσίας που τους χρειάζεται για την βιωσιμότητα τους (τα μηρυκαστικά γεννιούνται χωρίς καμία μητρική ανοσία). Επίσης διαθέτει μοναδικά συστατικά που είναι απολύτως συμβατά και κατάλληλα για τον ανθρώπινο οργανισμό και ενδείκνυνται για όλες τις ηλικίες. Το πρωτόγαλα που παράγεται από τις αγελάδες τις πρώτες 2 ημέρες είναι 36 λίτρα. Από αυτά, μόνο τα 16 λίτρα καταναλώνει το νεογέννητο μοσχαράκι τους.

Πρωτόγαλα και διατροφική αξία.
Το πρωτόγαλα είναι πλούσιο σε πολύτιμες πρωτεΐνες, δηλαδή πρωτεΐνες με μεγάλη βιολογική αξία αφού τις περιέχει σε ποσοστό 46,7%. Περιέχει λακτοφερρίνη και αιµοπηξίνη που είναι ενισχυτικές πρωτεΐνες του ανοσοποιητικού συστήματος, δεσμεύουν ισχυρά τον σίδηρο που τον μεταφέρουν σε όλο το σώμα μέσω της κυκλοφορίας και προστατεύουν από τις ελεύθερες ρίζες. Δεν υπάρχουν στο τυποποιημένο γάλα, καθώς καταστρέφονται κατά την παρασκευή του. Το πρωτόγαλα περιέχει βιταμίνες και μέταλλα όπως βιταμίνη Α, Β12 και Ε και το Θείο (που είναι πολύτιμο συστατικό για τη δόμηση πρωτεϊνών), περιέχονται σε μεγάλη ποσότητα. Σε μικρότερη ποσότητα υπάρχουν και πολλές άλλες βιταμίνες. Περιέχει επίσης 27 % υδατάνθρακες και 18 % λίπος.

Που μπορώ να βρω πρωτόγαλα;
Το πρωτόγαλα μπορεί κάποιος να το βρει σε επιλεγμένα φαρμακεία ή καταστήματα συμπληρωμάτων διατροφής σε μορφή κάψουλας ή σε υγρή μορφή ή σε μασώμενες ταμπλέτες. Προσέξτε πρέπει να είναι πιστοποιημένα προϊόντα.