myDiatrofi

Δηλητηρίαση από όστρακα (μύδια, χτένια, στρείδια)

Γράφτηκε από τον  Κατηγορία: Κρέας-Πουλερικά-Θαλασσινά
dilitiriasi_apo_ostraka_mydia_xtenia_streidia

Η τροφική δηλητηρίαση από τα όστρακα (μύδια, χτένια, στρείδια κτλ) αποτελεί κίνδυνο για πολλούς ανθρώπους και ιδιαίτερα για όσους ταξιδεύουν σε περιοχές του αναπτυσσόμενου κόσμου. Πολλά είδη οστρακοειδών, όπως στρείδια, χτένια, αχιβάδες και μύδια περιέχουν ισχυρές τοξίνες, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση.
Αυτές οι θαλάσσιες τοξίνες, προκαλούνται από βακτήρια και ιούς που εισβάλλουν στα οστρακοειδή, άλλα και σε άλλα είδη ψαριών μέσω της κατανάλωσης μολυσμένων αλγών, φυκιών ή θαλάσσιων οργανισμών.
Η δηλητηρίαση από τοξικά μύδια λέγεται μυτιλισμός και η τοξίνη που την προκαλεί μυτιλοτοξίνη. Τα μύδια γίνονται τοξικά όταν ζουν σε ακάθαρτα νερά λιμανιών, σε μολυσμένα νερά από βιομηχανικά ή αστικά λύματα και όταν φύονται επάνω σε οξειδωμένες μεταλλικές επιφάνειες. Για αυτό το λόγο δεν πρέπει να καταναλώνονται μύδια μαζεμένα μέσα από λιμάνια, από ακάθαρτα νερά, από πλοία, από αγκυροβόλια, από μεταλλικούς πασσάλους κτλ.

Η δηλητηρίαση από τοξικά όστρακα διακρίνεται σε τέσσερις μορφές:

Διαρροϊκή δηλητηρίαση: με κύριο σύμπτωμα τη διάρροια, εξ ου και το όνομα, αλλά περιλαμβάνει επίσης και άλλα συμπτώματα όπως ναυτία, έμετο, ρίγη και πόνους στην κοιλιά. Στη χώρα μας για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 2000 στη Θεσσαλονίκη καταγράφηκαν περιστατικά διαρροϊκής δηλητηρίασης από οστρακοειδή.
Αυτό το είδος της δηλητηρίασης προκαλείται από το οκαδαϊκό οξύ, τις πηκτινοτοξίνες και τις γιεσοτοξίνες. Αυτά τα συμπτώματα αναπτύσσονται πολύ γρήγορα, συνήθως μέσα σε μια ώρα μετά την κατανάλωση μολυσμένων οστρακοειδών. Διαρκούν για μια ημέρα και τείνουν να υποχωρούν χωρίς την ανάγκη για θεραπεία, εκτός και αν υπάρχει σοβαρή διάρροια ή εμετός, που θα πρέπει να γίνει ενδοφλέβια χορήγηση υγρών ώστε να αποφευχθεί η αφυδάτωση. Οι ασθενείς αναρρώνουν πλήρως μέσα σε 3 έως 4 μέρες, άσχετα από τη θεραπευτική αγωγή.
Τα συμπτώματα από διαρροϊκή δηλητηρίαση περιλαμβάνουν:

  • Διάρροια
  • Κοιλιακό άλγος
  • Ναυτία
  • Εμετός
  • Γενική αδυναμία
  • Πονοκέφαλος
  • Ζάλη
  • Έντονη δίψα
  • Υπερβολική εκροή σιέλων
  • Υπόταση
  • Ταχυκαρδία

Αμνησιακή δηλητηρίαση: αποτελεί μια πολύ σπάνια μορφή δηλητηρίασης οστρακοειδών. Αυτά τα οστρακοειδή έχουν καταναλώσει ένα είδος φυκιών που ονομάζονται καφέ ή διάτομα φύκη και παράγουν την τοξίνη δομοϊκού οξέος. Αυτή η τοξίνη μπορεί να βρεθεί ακόμα σε σαρδέλες ή στο γαύρο.
Τα συμπτώματα από αμνησιακή δηλητηρίαση περιλαμβάνουν:

  • Εμετό
  • Κοιλιακό πόνο
  • Διάρροια
  • Πονοκέφαλο
  • Ζάλη
  • Απώλεια μνήμης
  • Διαταραχές όρασης

Αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται μέσα σε 24 ώρες από την κατανάλωση των μολυσμένων οστρακοειδών. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να προκαλέσει παράλυση ή ακόμη και θάνατο. Δεν υπάρχει αντίδοτο και απαιτεί άμεση νοσοκομειακή περίθαλψη.

Παραλυτική δηλητηρίαση: η βαρύτερη απ’ όλες που εξελίσσεται αργά, με πάρεση και προοδευτική παράλυση των ποδιών και ιλίγγους. Ο θάνατος από αναπνευστική παράλυση επέρχεται μέσα σε 2-5 ώρες.
Τα συμπτώματα της παραλυτικής δηλητηρίασης περιλαμβάνουν:

  • Μούδιασμα
  • Πυρετός
  • Υπνηλία
  • Έλλειψη συντονισμού
  • Ξηροστομία
  • Αίσθημα πνιγμού στο λαιμό
  • Ναυτία
  • Εμετό
  • Διάρροια

Νευροτοξική δηλητηρίαση: Σε αυτήν την περίπτωση, τα οστρακοειδή περιέχουν έναν τύπο τοξίνης που ονομάζεται µπρεβετοξίνη (brevetoxins) και προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με εκείνα της παραλυτικής δηλητηρίασης με επιπλέον νευρολογικά και τα γαστρεντερικά συμπτώματα. Η νευροτοξική δηλητηρίαση από οστρακοειδή διαρκεί 2 έως 3 ημέρες.

Πρόληψη από δηλητηρίαση οστρακοειδών

Όταν τα όστρακα μαγειρευτούν καλά και στη σωστή θερμοκρασία τότε δεν θα πρέπει προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση. Πολλά είδη οστρακοειδών περιέχουν βακτήρια, όπως e coli και μικροοργανισμούς, τα οποία καταστρέφονται κατά το μαγείρεμα.

Εξαίρεση αποτελούν τα στρείδια που πολλοί άνθρωποι τα απολαμβάνουν καταναλώνοντάς τα ωμά. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να γνωρίζετε υπάρχει πάντα ο κίνδυνος τροφικής δηλητηρίασης.

Αυτό, δυστυχώς, δεν ισχύει για τις τοξίνες, όπως εκείνες που βρίσκονται σε φύκια και σε άλλους θαλάσσιους οργανισμούς. Οι τοξίνες αυτές στα όστρακα δεν εξουδετερώνονται με το μαγείρεμα, την κατάψυξη, το αλάτισμα και το πολύ καλό καθάρισμα.

Έτσι, ποια μέτρα μπορείτε να λάβετε για να προστατευτείτε από τις δηλητηριάσεις οστρακοειδών;

  1. Αποφεύγετε να τρώτε οστρακοειδή (ή ψάρια γενικότερα), σε αναπτυσσόμενες χώρες. Αν δεν είστε σίγουροι ότι αυτά είναι απαλλαγμένα από τη μόλυνση τότε καλό είναι να αποφύγετε οποιοδήποτε θαλασσινό τρόφιμο λόγω του κινδύνου βακτηριακής ή ιογενής τροφικής δηλητηρίασης.
  2. Το μαγείρεμα μολυσμένων οστρακοειδών ή ψαριών δεν θα καταστρέψει τις τοξίνες.
  3. Αν δεν είστε σίγουροι για την ασφάλεια του οστρακοειδούς ή του ψαριού, μην το καταναλώσετε.
  4. Τα όστρακα θα πρέπει να μυρίζουν φρεσκάδα και αλμύρα σαν τη θάλασσα και να μην έχουν έντονη μυρωδιά σαν ψαριού ή άλλες δυσάρεστες οσμές.
  5. Μην αγοράζετε όστρακα που έχουν σπασμένο κέλυφος ή που είναι ασυνήθιστα βαρύτερα σε σύγκριση με τα υπόλοιπα.
  6. Τα φρέσκα όστρακα του πάγκου αν είναι ανοιγμένα και τα πιέστε τα με τα δάχτυλα σας, θα πρέπει να κλείνουν από μόνα τους. Αν δεν κλείνουν δεν είναι ζωντανά.
  7. Στο βράσιμο τα κλειστά όστρακα θα πρέπει να ανοίξουν διαφορετικά πετάξτε όσα παραμείνουν κλειστά μετά το βράσιμο.
Τόνι Νζέιμ

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Προφίλ