Η οισοφαγίτιδα είναι μια φλεγμονή-ερεθισμός του βλεννογόνου του οισοφάγου. Η φλεγμονή του οισοφάγου δηλαδή η οισοφαγίτιδα μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια και οφείλεται αίτια όπως βακτηρίδια, ιούς (HIV) ή μύκητες (Candida albicans), τοξικές ουσίες, φάρμακα, παλινδρόμηση γαστρικού υγρού, αλλεργίες τροφίμων και μακροχρόνια χρήση ρινογαστρικού καθετήρα.
Φάρμακα που έχουν συνδεθεί με οισοφαγίτιδα είναι: τα αναλγητικά φάρμακα (ασπιρίνη), τα αντιβιοτικά (τετρακυκλίνη και δοξυκυκλίνη), το χλωριούχο κάλιο, τα διφωσφονικά (οστεοπόρωση) και η κινιδίνη.
Ο οισοφάγος λειτουργεί ως αγωγός μεταφοράς του βλωμού, δηλαδή της στερεάς τροφής αφού έχει μασηθεί και αναμιχθεί με σάλιο μέσα στο στόμα, μέχρι το στόμαχο. Ο οισοφάγος διαθέτει δυο σφιγκτήρες, τον ανώτερο και τον κατώτερο σφιγκτήρα. Ο ανώτερος σφιγκτήρας αποτελείται από γραμμωτές μυϊκές ίνες απομονώνει τον οισοφάγο από τον υποφάρρυγα όταν δεν καταπίνουμε. Ο κατώτερος σφιγκτήρας, που ονομάζεται καρδιοοισοφαγικός, αποτελείται από λείες μυϊκές ίνες εμποδίζει την παλινδρόμηση του γαστρικού περιεχομένου προς τον οισοφάγο.
Τα συμπτώματα οισοφαγίτιδας περιλαμβάνουν:
- Δύσκολη κατάποση
- Επώδυνη κατάποση
- Ο πόνος στο στήθος, ιδιαίτερα πίσω από το στέρνο, κατά την κατάποση τροφής
- Αίσθημα σαν να έχει σφηνωθεί το φαγητό στον οισοφάγο
- Καούρα και ξινίλες
- Οξεία παλινδρόμηση
Σε μικρά παιδιά, ιδιαίτερα εκείνα που είναι πολύ μικρά για να εξηγήσουν δυσφορία ή τον πόνο τους, σημάδια οισοφαγίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Διατροφικές δυσκολίες
- Ανεπαρκής ανάπτυξη και πρόσληψη βάρους
Στην οξεία οισοφαγίτιδα, ιδιαίτερα από διαβρωτικές ουσίες που λαμβάνονται ακούσια ή εκούσια για λόγους αυτοκτονίας, δεν είναι δυνατή η σίτιση από το στόμα και εφαρμόζεται περιφερική παρεντερική σίτιση με διαλύματα γλυκόζης και χλωρίου νατρίου για ένα ή περισσότερα 24ωρα. Η σίτιση από το στόμα αρχίζει με τη χορήγηση εξουδετερωτικών ουσιών όπως διάφορα αντιόξινα και σε ορισμένες περιπτώσεις τη χορήγηση γάλακτος σε μικρές και συχνές δόσεις. Ακολουθεί η χορήγηση ρευστής ή ημίρρευστης τροφής με παρασκευάσματα γάλακτος, σούπες δημητριακών και χυμούς φρούτων. Τέλος εφαρμόζεται ελαφρά δίαιτα του πεπτικού συστήματος.
Στην χρόνια οισοφαγίτιδα εφαρμόζεται διατροφή με μικρά και συχνά γεύματα και αποφεύγονται τροφές που προκαλούν θερμικό ερεθισμό όπως οι καυτές και οι παγωμένες τροφές, μηχανικό ερεθισμό όπως το πιτυρούχο ψωμί, τα σκληρά λαχανικά, τα όσπρια, τα φρούτα, οι ωμές σαλάτες, οι ξηροί καρποί και τροφές που προκαλούν χημικό ερεθισμό όπως ξινές, αλμυρές, τηγανιτές, τσιγαριστές, ο δυνατός καφές, το δυνατό τσάι, η σοκολάτα και τα αναψυκτικά.
Περίπτωση χρονιάς οισοφαγίτιδας από ρινογαστικό καθετήρα αντιμετωπίζεται με την αφαίρεση του καθετήρα και τη σίτιση του πάσχοντος με άλλη μέθοδο σίτισης μέχρις να αποκατασταθεί ο ερεθισμένος βλεννογόνος του οισοφάγου.
Αντιμετώπιση οισοφαγίτιδας
- Αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες.
- Είναι καλύτερα να τρώτε πολλά μικρά γεύματα αντί για δύο ή τρία μεγάλα γεύματα.
- Αφού φάτε, περιμένετε 2 έως 3 ώρες πριν ξαπλώσετε. Αποφύγετε τα σνακ αργά τη νύχτα.
- Η σοκολάτα, η μέντα, και το αλκοόλ μπορούν να επιδεινώσουν την κατάσταση. Χαλαρώνουν τη βαλβίδα μεταξύ του οισοφάγου και του στομάχου.
- Αποφύγετε τα πικάντικα τρόφιμα, τα τρόφιμα που έχουν πολλά οξέα (όπως ντομάτες και πορτοκάλια), και τον καφέ. Αν τα συμπτώματά σας είναι χειρότερα μετά την κατανάλωση ενός συγκεκριμένου τρόφιμου, καλό είναι να σταματήσετε να το τρώτε για να δείτε αν καλυτερεύουν τα συμπτώματά σας.
- Μην καπνίζετε.
- Μην φοράτε στενά ρούχα γύρω από τη μέση σας.
- Χάστε βάρος αν είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.
National Institutes of Health. Tierney, Lawrence M., Jr; McPhee, Stephen J.; Papadakis, Maxine A. (2007). Current Medical Diagnosis & Treatment 2007 (46 ed.). McGraw-Hill. ISBN 0-07-147247-9.