Γνωρίζεται και εφαρμόζετε πολλές από τις συμβουλές για την ισορροπημένη διατροφή. Τρώτε λαχανικά και προσέχετε τα λίπη. Έχετε όμως 10 παραπανίσια κιλά. Γιατί;
Ίσως γιατί η παραπάνω περιγραφή αφήνει ορισμένα κενά. Όπως για παράδειγμα, ότι τα βράδια, όταν είστε μόνοι στο σπίτι, κάνετε συχνές επισκέψεις στο ψυγείο ή όταν νιώθετε απογοητευμένοι, ανήσυχοι ή ταραγμένοι, τρωτέ κάτι για να νιώσετε καλύτερα. Σας συμβαίνει ακόμη να ξυπνάτε στη μέση της νύχτας και να μην μπορείτε να κοιμηθείτε ξανά «πριν βάλετε κάτι στο στόμα σας». Ίσως, πάλι, νιώθετε ότι ο σύντροφος σας είναι αρκετά απόμακρος και δεν μπορείτε να του μιλήσετε για τις κατατάσσεις που σας προβληματίζουν και νιώθετε έντονη μοναξιά και μελαγχολία. Την επόμενη στιγμή βρίσκεστε στην κουζίνα και τρώτε ένα πακέτο μπισκότα ή σοκολάτα ή ότι έχει περισσέψει από το φαγητό της ημέρας.
Τι σας συμβαίνει;
Δεν είναι η οργανική ή βιολογική πεινά που σας ωθεί στο φαγητό, αλλά η συναισθηματική πείνα ή αλλιώς ψυχολογική πείνα. Υποσυνείδητα πιστεύετε ή ελπίζετε ότι το φαγητό θα σας καλύψει το συναισθηματικό κενό που νιώθετε. Δεν είσαστε οι μόνοι. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει καταφύγει στο φαγητό σε κάποια στιγμή μοναξιάς ή έντονης απογοήτευσης. Όταν όμως αυτή η συμπεριφορά αποκτά μια τακτικότητα, με αποτέλεσμα να υπάρχει πρόβλημα βάρους, αυτό σημαίνει ότι έχουν ξεπεραστεί τα όρια, ότι έχει διαστρεβλωθεί η έννοια του φαγητού και της χρησιμότητάς του.
Το φαγητό προσφέρει μια παρηγοριά, ένα διάλειμμα από τις ενοχλητικές σκέψεις και τα δυσάρεστα συναισθήματα. Με δυο λόγια, μας αποσπά, άλλωστε, ζούμε σε μια κοινωνία όπου έχουμε μάθει να συνδέουμε την κατανάλωση του φαγητού με συναισθήματα αγάπης και φροντίδας. «Τι να σου μαγειρέψω;» ρωτάει η μητέρα το παιδί, εννοώντας «θέλω να σε φροντίσω, να σου δείξω την αγάπη μου».
Η παρηγοριά που προσφέρει το φαγητό όμως είναι, στην καλύτερη περίπτωση, μια πρόσκαιρη ανακούφιση. Τα πραγματικά προβλήματα που σας ώθησαν στην κατανάλωσή του δεν λύθηκαν. Για την ακρίβεια, προστέθηκε ένα ακόμη, δηλαδή τα περιττά κιλά.
Αντιμετώπιση: Τι να προσέξετε...
Το πιθανότερο είναι ότι αφομοιώσατε αυτή τη συμπεριφορά παρακολουθώντας τις συνήθειες των ατόμων του περιβάλλοντός σας. Δεν είμαστε γενετικά προγραμματισμένοι να τρώμε όταν νιώθουμε μόνοι ή απογοητευμένοι, παρά μόνο όταν πεινάμε.
Από τη στιγμή που θα αναγνωρίσετε ότι η κατανάλωση φαγητού δεν είναι ο κατάλληλος τρόπος να καλύψετε τις συναισθηματικές σας ανάγκες, έχετε ήδη κάνει ένα σημαντικό βήμα.
Το επόμενο στάδιο είναι να αναλογιστείτε ποιοι τρόποι θα ήταν πιο ενδεδειγμένοι για να καλύψετε τις συναισθηματικές σας ανάγκες. Μην ξεχνάτε ότι εσείς οι ίδιοι είστε οι μόνοι κατάλληλοι να ανακαλύψετε τι είναι αυτό που πραγματικά σας λείπει, για παράδειγμα η παρέα ενός φίλου, ο επαναπροσδιορισμός της σχέσης σας με τον σύντροφό σας, η αλλαγή εργασιακού χώρου, η καθημερινή σας ρουτίνα κτλ.
Μπορείτε να προετοιμάσετε, επίσης, μια λίστα πιο αμέσων «αντιπερισπασμών» (π.χ. μια βόλτα, ένα τηλεφώνημα σε κάποιο φίλο, να πάτε γυμναστήριο), για να είστε σε θέση να αποσπάτε το νου σας από το φαγητό τις κρίσιμες στιγμές που νιώθετε μια ασυγκράτητη επιθυμία να φάτε, ενώ ο οργανισμός σας δεν το έχει πραγματικά ανάγκη.
Μπορείτε να καταναλώσετε τροφές που βάζουν φρένο στη λήψη τροφής κατά την κατανάλωση ενός γεύματος αποστέλλοντας συγκεκριμένα σήματα προς τον εγκέφαλο ότι έχει γίνει επαρκής πρόσληψη τροφής. Τέτοιες είναι οι τροφές που περιέχουν κυρίως σεροτονίνη, ένας από τους βασικότερους ρυθμιστές της πείνας και του κορεσμού. Τροφές που περιέχουν σεροτονίνη είναι το αβοκάντο, ο ανανάς, οι μπανάνες τα δαμάσκηνα και οι ντομάτες.
